Tranh chấp đất đai, tình thân khó giữ

Trong thời buổi tấc đất tấc vàng nên các tranh chấp đất đai ngày càng có xu hướng gia tăng, đặc biệt là các mâu thuẫn, tranh chấp giữa các thành viên trong gia đình, dòng tộc. Đôi khi tranh chấp không chỉ làm rạn nứt tình thân, mà còn có trường hợp dẫn đến tội tù...

Chặt 253 cây bông trang của người cháu, người cô phải lãnh mức án 2 năm tù treo vì tội hủy hoại tài sản.

Sáng ngày 14-11, Tòa án nhân dân tỉnh mở phiên tòa hình sự phúc thẩm, xét xử vụ án cố ý gây thương tích mà giữa bị cáo và bị hại có quan hệ máu mủ, ruột rà.

 Hồ sơ vụ án thể hiện, ngày 4-3-2022, bị hại Dương Gia Huy đi học về đến nhà thì nghe cha ruột là ông Dương Văn Cần nói là bị cáo Dương Văn Cất (chú ruột của ông Cần, bị hại Huy gọi bằng ông) đã rút cây cầu bắc ngang qua mương nước về nhà Huy. Khi Huy đi ra chỗ cây cầu thì gặp ông Cất đang tưới mít gần đó nên hỏi “Nhà tôi có làm gì ông đâu mà ông rút cây cầu qua nhà tôi”. Lời qua tiếng lại giữa hai bên, một lát sau, ông Cất dùng cây đánh nhiều cái vào đầu và lưng của Huy dẫn đến thương tích thương tích 3%.

Đứng trước tòa, ông Cất cho rằng, thấy cháu nói chuyện hỗn nên muốn dạy dỗ; còn người cháu thì một mực đề nghị tăng án cho người ông vì bản án 6 tháng tù là nhẹ. Trước đó, giữa gia đình Huy và ông Cất cũng đã nhiều lần cự cãi, lời qua tiếng lại vì chuyện đất cát. Việc ông Cất đánh cháu trọng thương là giọt nước tràn ly, hậu quả của việc hai bên tranh chấp âm ỉ đã lâu.

Trước đó 1 tháng, Tòa án nhân dân tỉnh cũng xét xử phúc thẩm một vụ án hình sự về hành vi hủy hoại tài sản, bị hại và bị cáo trong vụ án cũng không phải xa lạ khi cùng là họ hàng cô cháu với nhau. Nhưng chỉ vì chuyện tranh chấp đất đai với cha bị hại, mà bị cáo ngang nhiên dùng dao chặt đứt ngang thân 253 cây bông trang do bị hại dày công chăm sóc suốt mấy năm trời. Để rồi khi phải lãnh án 2 năm tù, bị cáo hối hận, xin giảm án thì đã muộn.

Những câu chuyện đánh nhau dẫn đến gây thương tích, thậm chí là án mạng do tranh chấp đất đai là những câu chuyện buồn ở các địa phương hiện nay. Nhiều người, vì tranh chấp một mảnh đất mà sẵn sàng ẩu đả, thậm chí dùng cả hung khí nguy hiểm để đánh nhau với bên đối nghịch. Để rồi sau đó, đất đai nhà cửa chưa biết thế nào, nhưng bản thân và cả những người thân trong gia đình cầm chắc án tù, hoặc mất mát người thân, hoặc gánh chịu hậu quả vì những chấn thương ở thân thể.

Bà Đặng Hồng Luyến, Hội thẩm nhân dân Tòa án nhân dân tỉnh, chia sẻ: “Tham gia xét xử nhiều vụ án tranh chấp đất đai hay thừa kế có yếu tố gia đình, tôi thấy rằng sau mỗi bản án của tòa đều có người thắng, người thua; người được, người mất. Nhưng nhìn chung, tình thân ruột thịt đều rạn nứt sau mỗi phán quyết, nhiều người chỉ vì mấy mét vuông đất mà sẵn sàng vứt bỏ tình thân, đó là mất mát đáng tiếc nhất từ những tranh chấp đất đai như thế”.

Tranh chấp liên quan đến đất đai luôn là vấn đề nóng bởi nó liên quan đến nhiều đối tượng, hoàn cảnh, nhiều loại giấy tờ... khiến người trong cuộc rất khó giải quyết trong một sớm một chiều. Khi xảy ra tranh chấp đất đai, ai cũng có lý lẽ riêng, khó có thể nhường nhịn nhau dù là anh em, thân tộc.

Ông Trương Đình Nghệ, Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh, cho biết, thời gian qua đã xảy ra một số vụ án do mâu thuẫn tranh chấp đất đai. Điều này không chỉ gây tổn hại sức khỏe, rạn nứt mối quan hệ trong gia đình mà còn ảnh hưởng đến an ninh trật tự.

“Đa số những vụ tranh chấp đất đai hoặc di sản thừa kế giữa những người trong dòng tộc, họ hàng thường gay gắt hơn so với các tranh chấp giữa các bên không có quan hệ thân thuộc, tỷ lệ hòa giải thành những vụ tranh chấp này cũng không cao, do mâu thuẫn giữa các bên đã trầm trọng, khó có thể dung hòa”,  ông Nghệ chia sẻ.

Còn theo luật gia Nguyễn Hoàng Mạnh, Phó Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh, nguyên nhân phát sinh tranh chấp đất đai trong thân tộc, gia đình một phần cũng xuất phát từ sự chủ quan trong việc tặng cho, chuyển đổi, di chúc... không tuân thủ pháp luật về hình thức và nội dung, không làm đúng các thủ tục theo quy định.

Do đó, theo ông Mạnh, để hạn chế tình trạng tranh chấp đất đai trong người dân cũng như trong gia đình, thân tộc dẫn đến những hệ lụy đáng tiếc về sau… cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, hướng dẫn người dân tuân thủ các quy định của pháp luật khi thực hiện các giao dịch, đặc biệt là những quy định của Luật Đất đai. Cùng với đó, chú trọng công tác hòa giải cơ sở, nhất là vận động, thuyết phục, giải thích pháp luật nhằm giúp người dân hiểu để hạn chế tranh chấp, mâu thuẫn phát sinh.

Bài, ảnh: B.B