Các tội về xâm hại tình dục

Hỏi: Các tội về xâm hại tình dục trẻ em được quy định trong Bộ luật Hình sự gồm mấy tội, hình phạt cao nhất là gì? Tôi được biết loại tội này, nếu cơ quan chức năng chứng minh được động cơ; hoặc can phạm chỉ mới dùng vũ lực để phạm tội mà bị phát hiện thì cũng bị xử tù, xin cho biết cụ thể hơn ?

(Nguyễn Thị Hoa, huyện Long Mỹ)

Trả lời: Tình trạng xâm hại tình dục trẻ em ở nước ta hiện nay có xu hướng gia tăng, nạn nhân bị xâm hại có độ tuổi ngày càng nhỏ. Điều đáng buồn là nhiều vụ xảy ra ở những địa phương vùng cao, vùng sâu, nơi có nhiều đồng bào dân tộc ít người sinh sống, ý thức xã hội và ý thức pháp luật hạn chế; loại vụ việc này có chiều hướng gia tăng, báo động tình trạng đạo đức xã hội xuống cấp.

Theo quy định của Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 1999 (sửa đổi, bổ sung 2009) thì người đã đủ 18 tuổi, có đủ năng lực hành vi chịu trách nhiệm hình sự thực hiện hành vi xâm hại tình dục trẻ em sẽ bị xử phạt theo đúng quy định. Hành vi xâm hại tình dục trẻ em tương ứng với các tội danh: Tội hiếp dâm trẻ em (Điều 112); cưỡng dâm trẻ em (Điều 114); giao cấu với trẻ em (Điều 115); dâm ô với trẻ em (Điều 116); mua dâm người chưa thành niên (Điều 256). Với đối tượng đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi sẽ xử về tội hiếp dâm và mua dâm người chưa thành niên.

BLHS 2015 bổ sung thêm tội danh sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâm.

Về chế tài các tội danh trên đều xử tù giam hay nặng hơn, mỗi tội danh có 3 khung hình phạt chính và một khung hình phạt bổ sung:

Trừ tội giao cấu với trẻ em, 3 tội còn lại đối tượng gây án có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm

Ngoài ra, hành vi mua dâm người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 256 BLHS. Tội danh này có 3 khung hình phạt, mức chế tài áp dụng là từ 1-15 năm tù giam.

Theo Điều 111 BLHS 1999, sửa đổi, bổ sung năm 2009 thì chỉ cần người phạm tội thực hiện một trong các hành vi được quy định trong khoản 1 Điều 111 (hoặc là dùng vũ lực, hoặc đe dọa dùng vũ lực, hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được, hoặc có thủ đoạn khác), đồng thời thỏa mãn yếu tố về tâm lý chủ quan của người bị hại là “giao cấu với nạn nhân trái ý muốn của họ” thì đều bị coi là tội phạm đã hoàn thành, ngay cả khi người phạm tội chưa thực hiện được hành vi “giao cấu” do những cản trở khách quan. Trong trường hợp này, xét về hành vi khách quan, rõ ràng là người phạm tội chưa thực hiện được đầy đủ các dấu hiệu đặc trưng trong cấu thành tội phạm cơ bản mà Điều 111 BLHS 1999, sửa đổi, bổ sung 2009 quy định (chưa có hành vi giao cấu) nhưng vẫn bị coi là tội phạm “đã hoàn thành”.

Khi đó, cơ quan chức năng có đủ chứng cứ chứng minh người có hành vi cấu thành tội hiếp dâm như dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực, hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được, hoặc có thủ đoạn khác để thực hiện hành vi giao cấu trái ý muốn của người bị hại dù chưa thực hiện được hành vi giao cấu thì đều bị coi là phạm tội hiếp dâm.

Trên đây là một số ý kiến tư vấn đến chị Nguyễn Thị Hoa về vấn đề tội danh và hình phạt đối với các tội xâm phạm tình dục trẻ em.

Chào chị !

Luật sư TRẦN VĂN ĐỘ