Diện tích đất thực tế ít hơn trên giấy, bồi thường ra sao ?

Diện tích đất thực tế nhiều hoặc ít hơn so với giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là trường hợp khá phổ biến trong quá trình sử dụng đất. Song, khi Nhà nước thu hồi đất để triển khai dự án, giữa diện tích đất trên giấy và thực tế có sự chênh lệch thì người dân có đất bị thu hồi sẽ được giải quyết ra sao ?

Gia đình ông Đoàn Văn Khanh đề nghị được xem xét bồi thường phần diện tích đất theo như trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Gia đình vốn có gần 40.000m2 đất canh tác lúa, đến năm 2022 khi Nhà nước triển khai Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông, đoạn thành phần Hậu Giang - Cà Mau, gia đình ông Đoàn Văn Khanh và bà Trần Thị Cơ, ngụ ấp 7, xã Lương Nghĩa, huyện Long Mỹ, bị thu hồi 13.058m2 để Nhà nước triển khai dự án.

Đất bị thu hồi nhằm triển khai dự án trọng điểm quốc gia, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương nên ông bà rất sẵn lòng. Với diện tích bị thu hồi như trên, gia đình ông Khanh được bồi thường, hỗ trợ gần 2,2 tỉ đồng và gia đình đã bàn giao đất cho địa phương.

Song, quá trình đo đạc và hồ sơ bồi thường lại phát sinh vấn đề, bởi về nguồn gốc đất, phần đất trên được ông Đoàn Hóa Mai (cha ông Khanh) cho ông Khanh quản lý sử dụng từ trước năm 1990. Đến năm 1995, ông Khanh được UBND huyện Long Mỹ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với tổng diện tích 40.083m2. Khoảng năm 1997-1998, nhà nước vận động Nhân dân đào kênh thủy lợi để tháo chua, rửa phèn với chiều ngang 3m và đi qua phần ruộng nhà ông Khanh. 

Năm 2022, khi các cơ quan chức năng tiến hành đo đạc, lập hồ sơ bồi thường thì phần kênh thủy lợi (đã rộng 13m) qua đất của ông Khanh có diện tích lên đến 655m2, cho rằng phần đất này vẫn còn nằm trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của mình, gia đình ông Khanh có khiếu nại, yêu cầu được bồi thường theo diện tích như trên giấy.

Công tác quản lý nhà nước về đất đai ở nước ta trải qua nhiều giai đoạn lịch sử. Chỉ riêng đối với Luật Đất đai, từ năm 1945 đến nay đã hơn 7 lần được ban hành, sửa đổi, bổ sung. Vì vậy, việc đo đạc, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất - tính từ gần đây là Luật Đất đai năm 2013 cũng trải qua nhiều giai đoạn thực hiện.

Quá trình sử dụng đất và sự thay đổi của các quy định pháp luật cũng ảnh hưởng ít nhiều đến sự chênh lệch giữa diện tích đất thực tế so với diện tích trong giấy chứng nhận, vấn đề này thường xảy ra bởi việc do đo đạc qua các thời kỳ; do người sử dụng đất lấn, chiếm; do thiên tai, sạt lở, hoặc do nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho, nhận thừa kế, cùng với một số nguyên nhân khách quan khác…

Trở lại trường hợp hộ của ông Khanh, theo ông Phạm Mạnh Phương, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, căn cứ theo khoản 1, Điều 12, Nghị định số 47/2014 của Chính phủ quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất quy định:“Nếu diện tích đo đạc thực tế nhỏ hơn diện tích ghi trên giấy tờ về quyền sử dụng đất thì bồi thường theo diện tích đo đạc thực tế”

Trong trường hợp của ông Khanh, theo kết quả đo đạc thực tế thì ông Khanh bị ảnh hưởng dự án và được bồi thường tổng diện tích 13.058,7m2, riêng phần diện tích kênh có diện tích 655,2m2, phần đất này thuộc kênh thủy lợi cấp IV do Nhà nước quản lý, chính quyền địa phương đã vận động Nhân dân cũng như nhiều lần đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước để nạo vét, khơi thông dòng chảy, giúp bà con nhân dân sản xuất nông nghiệp, trong đó có hộ ông Khanh. Do đó, căn cứ theo quy định pháp luật và hiện trạng thực tế, theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh, yêu cầu bồi thường của hộ ông Khanh là không có cơ sở pháp lý để thực hiện.

Bài, ảnh: B.B