“Đường hoa” sinh thái giờ ra sao ?

Cách đây 2 năm, dự án “Ứng dụng khoa học công nghệ trồng hoa sinh thái trên tuyến đường nối Vị Thanh - Cần Thơ” do Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Vị Thủy thực hiện đã mang lại hiệu quả tích cực. Tuy nhiên, khi dự án kết thúc thì mô hình thiết thực này dần tàn lụi, mặc dù hàng năm, nguồn kinh phí từ sự nghiệp khoa học đều cấp vốn để duy trì.

Hàng hoa sao nhái ven tuyến đường nối Vị Thanh - Cần Thơ, đoạn đi qua địa bàn huyện Vị Thủy vào năm 2016.

Một thời sung túc

Vào năm 2015, mỗi lần lưu thông trên tuyến đường nối Vị Thanh - Cần Thơ, đoạn đi qua địa bàn huyện Vị Thủy (từ cầu 9.500 đến nút giao Mương Lộ) thì ai cũng nao nức bởi sức hấp dẫn của hai hàng hoa sao nhái đang khoe sắc rực rỡ ven đường, tạo nên nét đặc trưng riêng mà chỉ huyện Vị Thủy mới có. Thậm chí, nhiều du khách còn trầm trồ, dừng chân ngắm nghía và chụp hình lưu niệm. Đây là dự án được thực hiện nhân dịp Kỷ niệm 15 năm thành lập huyện Vị Thủy, đồng thời góp phần tạo cảnh quan, môi trường nông thôn mới ở huyện Vị Thủy thêm “xanh - sạch - đẹp”.

Theo đó, dự án đã trồng các loại hoa sao nhái, xuyến chi, cúc, dọc tuyến đường dài khoảng 15km. Qua đây, kết hợp chuyển giao kỹ thuật, tập huấn kiến thức về ứng dụng công nghệ sinh thái, canh tác lúa tiên tiến cho người dân. Nhất là kết quả của dự án đã góp phần giúp nông dân giảm chi phí canh tác, sản xuất nông nghiệp theo hướng an toàn, bền vững, bảo vệ môi trường sinh thái đồng ruộng, gia tăng lợi nhuận từ 15% trở lên trên cùng diện tích canh tác. Do đó, nhiều nông dân tham gia thực hiện đã đánh giá cao hiệu quả mà dự án mang lại.

Bởi dự án không chỉ góp phần hạn chế sâu bệnh, mà còn làm thay đổi tập quán của nông dân trong việc quản lý dịch hại từ thuốc hóa học chuyển dần sang hướng sinh học. Cũng nhờ áp dụng mô hình trồng hoa sinh thái theo dự án mà hơn 10 công ruộng cặp đường nối Vị Thanh - Cần Thơ của gia đình ông Trần Văn Nhật, ở ấp 3, xã Vị Thanh, đạt năng suất trung bình 1,1 tấn lúa tươi/công. Một phần là do tình hình sâu bệnh trong vụ Đông xuân 2014-2015 giảm hẳn. Ông Nhật tiết lộ: “Vì hoa dẫn dụ thiên địch nên giúp tôi nhẹ công chăm sóc, giảm hơn 100.000 đồng/công chi phí phun thuốc trừ sâu so với mấy năm trước”.

Nguy cơ biến mất

Tuy nhiên, vì một số nguyên nhân khách quan nên dự án buộc phải chuyển từ hoa sao nhái sang trồng trâm ổi. Vậy mà “đường hoa” ngày ấy giờ đây gần như không còn nữa. Hiện có những đoạn dài hàng cây số nhưng không thấy một bụi hoa. Điều này cho thấy công tác kiểm tra, giặm vá ít được quan tâm. Chưa kể là so với hoa sao nhái thì khả năng sinh tồn của hoa trâm ổi kém hơn nhiều. Trong khi đó, theo ngành chuyên môn huyện Vị Thủy, từ năm 2016 đến nay, huyện đều dành kinh phí hàng chục triệu đồng để duy trì dự án. Riêng kế hoạch dự trù kinh phí của năm 2017 chi cho dự án này là 65 triệu đồng.

Theo lý giải của bà Trần Hồng Tim, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Vị Thủy, nhằm gia tăng tính hiệu quả, đơn vị đã chủ động thay đổi và lựa chọn trồng hoa trâm ổi, huỳnh anh, hoàng yến với mục đích xua đuổi chuột, sâu, rầy tấn công trên ruộng lúa, góp phần giữ vững kinh tế cho người dân địa phương. Thế nhưng, thay đổi này không hiệu quả bởi hoa trâm ổi khó trồng hơn sao nhái. Hơn nữa, chính vì công tác kiểm tra, giặm vá của cán bộ ngành nông nghiệp huyện chậm chạp nên dự án hiện đạt hiệu quả thấp. Do đó, một số đoạn chỉ thấy toàn cỏ, hoặc cỏ lấn át cả hoa.

Bằng chứng là đoạn đường từ cầu 13.000 đến 9.500, hoa chỉ lèo tèo vài bụi, cỏ thì mặc sức xum xuê phát triển. Song song đó, công tác tuyên truyền, vận động của ngành chuyên môn huyện, cùng chính quyền địa phương, kể cả ý thức hợp tác của người dân kém nên để xảy ra tình trạng “người trồng kẻ chặt”, dẫn đến hiệu quả kém là chuyện đương nhiên. Còn bóng dáng đường hoa ngày xưa chỉ còn là ký ức. Thiết nghĩ, số tiền chi cho việc duy trì dự án là không nhỏ. Mặt khác, việc trồng hoa là khá đơn giản, thậm chí theo không ít người dân địa phương, họ không cần tốn tiền mà vẫn có thể trồng được!

Bài, ảnh: TRÚC LINH