KHẲNG ĐỊNH CHỦ NGHĨA MÁC- LÊNIN MANG BẢN CHẤT KHOA HỌC CÁCH MẠNG VÀ GIÁ TRỊ TRONG LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA LOÀI NGƯỜI

 Các thế lực thù địch đã thực hiện những mưu đồ chống phá cách mạng bằng cách tiến hành mọi thủ đoạn phản động như: phủ định, xuyên tạc hay hạ thấp bản chất vai trò và giá trị của chủ nghĩa Mác- Lênin. Vì thế vấn đề cấp thiết đặt ra cần tập trung đấu tranh để bác bỏ những mưu đồ nhằm để vu khống, bịa đặt trắng trợn, phỉ bán hoặc sự khéo ngụy trang của các thế lực phản động nhằm đưa các thông tin sai lệch với mục đích phủ định, bác bỏ về bản chất khoa học và bản chất cách mạng cùng với giá trị lịch sử trong thực tiễn phát triển loài người của chủ nghĩa Mác - Lênin trong thực tiễn phát triển của loài người là hết sức cần thiết.

Sự ngày một tiến bộ vượt bậc của lực lượng sản xuất đã đạt được đến trình độ nhất định và cùng với đó là sự phát triển của những mối quan hệ sản xuất của tư bản chủ nghĩa đã tạo ra tiền đề dẫn đến sự ra đời của chủ nghĩa Mác - Lênin và chủ nghĩa ấy vẫn luôn được thế giới thừa nhận. Vì vậy lực lượng sản xuất đã ngày một được xã hội hóa cao hơn và đã có sự mâu thuẫn với tính chất tư nhân của quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa. Mâu thuẫn giữa tư bản và lao động mâu thuẫn giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư sản. Những mâu thuẫn này ngày càng phát triển theo hướng gay gắt. Đây là cốt lõi các mâu thuẫn của xã hội đã tác động tiêu cực đến các mâu thuẫn khác của xã hội tư bản. Quá trình phát triển của chủ nghĩa tư bản gắn liền với cái sự ra đời và phát triển của giai cấp công nhân. Đặc trưng cơ bản của cơ cấu xã hội của xã hội tư bản chủ nghĩa là tồn tại hai giai cấp đối lập nhau về lợi ích đó là: giai cấp tư sản với giai cấp vô sản. Hai giai cấp này luôn luôn đấu tranh với nhau và luôn luôn mâu thuẫn. Đòi hỏi cấp thiết là phải có sự dẫn dắt về lý luận khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin trong cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản. Đây chính là những bắt nguồn đến từ phía tư duy và lý luận của triết học Mác - Lênin, của khoa học tự nhiên – xã hội đảm bảo cho sự kế thừa và tiến bộ. Ba bộ phận cấu thành chủ nghĩa Mác - Lênin (một là về Triết học về chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử; hai là về kinh tế chính trị Mác- Lênin; ba là về Chủ nghĩa xã hội khoa học- ba yếu tố trên tương trợ mật thiết với nhau tạo nên chủ nghĩa Mác – Lênin ).

Các quy luật chung nhất về sự phát triển của một hệ thống các tri thức khoa học ở các lĩnh vực: tự nhiên- xã hội hay tư duy trên cơ sở của triết học, chính trị - kinh tế học, chủ nghĩa xã hội khoa học nhằm mục đích cung cấp những tri thức cơ bản nhất góp phần thay đổi nhận thức và từng bước cải tạo thế giới – chủ nghĩa Mác- Lênin.

Những lý luận trên góp phần hạn chế và khắc phục về tư tưởng của những nhà tư tưởng trước đó, đây là nguồn gốc tất yếu cho quá trình xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa, góp phần nhận định một cách khoa học về sự sụp đổ của chế độ tư bản chủ nghĩa và để chứng minh, sau quá trình khắc phục những hạn chế đó chế độ chủ nghĩa cộng sản ra đời trên cơ sở chế độ xã hội chủ nghĩa, điều đó chứng minh rằng mục tiêu tiên quyết của cách mạng vô sản là phải đánh tan chế độ tư bản tiến tới xây dựng một xã hội bình đẳng giữa người với người, con người không bị bóc lột, hoàn toàn giải phóng con người, con người được phát triển một cách toàn diện, và giai cấp có sứ mệnh thực hiện những điều này chính là giai cấp công nhân.

1. Khẳng định chủ nghĩa Mác - Lênin mang bản chất khoa học và mang bản chất cách mạng.

Thứ nhất, khẳng định về bản chất khoa học của chủ nghĩa Mác- Lênin

Một là, chủ nghĩa Mác - Lênin là hệ thống lý luận được tổng kết từ thực tiễn lịch sử phát triển của loài người

Sự ra đời của chủ nghĩa Mác - Lênin  đã khẳng định và chỉ ra những quy luật vận động chung của lịch sử loài người trên cơ sở: giữa tình cảm yêu thương, gắn bó của những người dân lao động với nhau và với sự đấu tranh không mệt mỏi, niềm tin sâu sắc của những người lao động tin tưởng vào lý tưởng cách mạng không ngừng đấu tranh vì sự nghiệp giải phóng cho chính mình, trong đó giai cấp công nhân là giai cấp lãnh đạo cách mạng.

V.I. Lê-nin đến Điện Smolny trực tiếp chỉ đạo cuộc khởi nghĩa vũ trang nhằm lật đổ chính phủ tư sản lâm thời và thiết lập chính quyền Xô-viết. Tranh tư liệu

Trong điều kiện phát triển củ chủ nghĩa tư bản đang dần chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa ở bậc cao hơn đã mở ra quy mô phát triển khoa học về thế giới của chủ nghĩa xã hội được thực hiện ở nước Nga xô viết vào đầu thế kỷ XX, đây cũng chính là cột mốc quan trọng cho sự phát triển mới của chủ nghĩa Mác - Lênin ở giai đoạn đó. Trên cơ sở đó chứng minh chủ nghĩa Mác - Lênin mang bản chất khoa học và mang bản chất cách mạng, nhằm phản ánh đúng các quy luật được vận động theo hướng khách quan của loài người, phản ánh sự đấu tranh xóa bỏ nô dịch người với mọi hình thức tiến tới xây dựng một xã hội trong đó không có người đàn áp, bóc lột, nô dịch người, tất cả mọi người điều được tự do, tiến tới xây dựng một xã hội bình đẳng giữa người với người.

Hai là, Chủ nghĩa Mác - Lênin mang tính chất logic chặt chẽ giữa các phần, các bộ phận

Có thể thấy ba bộ phận không thể tách rời của chủ nghĩa Mác - Lênin là triết học, kinh tế - chính trị học, chủ nghĩa xã hội khoa học mang một hệ thống các lý luận khoa học thống nhất. Có thể thấy, lực lượng sản xuất luôn tự vận động và phát triển theo quy luật khách quan và mâu thuẫn vô cùng gay gắt với các quan hệ sản xuất ở một giai đoạn nhất định, giải quyết những mâu thuẫn này góp phần tạo nên những phương thức mới trong sản xuất, tiến tới xây dựng một xã hội mới và một hình thái kinh tế xã hội mới nằm trong chính các hình thái kinh tế xã hội cũ, quá trình ra đời của hình thái kinh tế xã hội mới từ trong lòng xã hội cũ được diễn ra một cách tự nhiên. Như vậy, sự ra đời của chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản trên cơ sở những điều kiện, những tiền đề vật chất của chế độ tư bản chủ nghĩa.

Ba là, Chủ nghĩa Mác - Lênin là sự thống nhất hữu cơ giữa thế giới quan và phương pháp luận

Thế giới quan cùng với phương pháp lý luận khoa học luôn có sự đối nghịch nhau cho đến khi có sự ra đời của chủ nghĩa Mác- Lênin. Ở giai đoạn lịch sử trước đó tuy được các nhà tư tưởng bấy giờ có quan điểm đồng tình với thế giới quan và phương pháp lý luận, tuy nhiên là đồng tình ở trình độ thấp do điều kiện lịch sử của thế giới quan và phương pháp luận còn ở trình độ thấp, đây chính là lý do thế giới quan khoa học, phương pháp luận chưa được các nhà tư tưởng thống nhất cao ở giai đoạn lịch sử đó.

Khi chủ nghĩa Mác - Lênin ra đời đã có sự thay đổi rõ nét, sự thống nhất cao của chủ nghĩa duy vật biện chứng với phép biện chứng. Cả hai đã được C.Mác và PH.Ăngghen phát triển về chất ở trình độ mới hơn hẳn so với giai đoạn chủ nghĩa Mác - Lênin ra đời, do đó thế giới quan khoa học và phương pháp luận biện chứng khoa học mang tính thống nhất, mang đặc trưng cốt yếu của chủ nghĩa Mác- Lênin. Điều này có thể khẳng định rằng chủ nghĩa Mác - Lênin là một học thuyết có sự nhất quán giữa thế giới quan, phương pháp luận.

Bốn là, khẳng định chủ nghĩa Mác - Lênin là học thuyết toàn diện

Ở trong giai đoạn bước ngoặt của thời kỳ “Đổi mới, cải cách, mở cửa” một số đảng cộng sản (trong đó có Đảng cộng sản Việt Nam, Đảng cộng sản Trung Quốc) đã xem xét những điều kiện thực tế của nước mình để áp dụng một cách cụ thể, và sáng tạo để chủ nghĩa Mác- Lênin. Đặc biệt là nước Việt Nam đã bám chặt vào chủ nghĩa Mác - Lênin với 8 đặc trưng, trong đó đặc trưng thứ nhất đó là “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” là mục tiêu để xây dựng nên một chủ nghĩa xã hội. Ở một số nước khác trên thế giới đã tận dụng thời kỳ cải cách - mở cửa để xây dựng nên các mô hình chủ nghĩa đặc trưng ở mỗi quốc gia. Trung Quốc, Cu Ba, Lào cũng đã và đang tạo dựng các mô hình đặc sắc về chế độ chủ nghĩa xã hội, điều đó chứng minh rằng hàng chục triệu con người có tư tưởng tiến bộ trên thế giới vẫn tin rằng có sự tồn tại và phát triển của chủ nghĩa Mác - Lênin về sự thống giữa thế giới quan và phương pháp luận.                                                                                                                               

Tranh vẽ thể hiện Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản và thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam được tổ chức tại Hongkong (Trung Quốc) từ ngày 6/1 đến 7/2/1930, dưới sự chủ trì của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc

Năm là, chủ nghĩa Mác - Lênin là một học thuyết mở không ngừng được đổi mới, được phát triển trong vòng trí tuệ của nhân loại

   Một học thuyết được xem là phát triển khi học thuyết đó có hệ thống mở không ngừng được bổ sung và không ngừng được phát triển – đó là học thuyết chủ nghĩa Mác – Lênin. Lênin khẳng định lại rằng lý luận của mình không phải là bất khả xâm phạm. Ông luôn đòi hỏi những người cộng sản phải biết vận dụng những nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin một cách sáng tạo, đảm bảo phù hợp về điều kiện, về hoàn cảnh cũng như là truyền thống văn hóa của chính quốc gia đó. Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng cộng sản Việt Nam đã vận dụng một cách sáng tạo vào điều kiện và hoàn cảnh của cách mạng Việt Nam. Bên cạnh đó các Đảng cộng sản và phong trào công nhân quốc tế đã chứng minh được bản chất sáng tạo và phát triển vốn có của chủ nghĩa Mác- Lênin. Thông qua đó tạo điều kiện để những người Mác-xít vận dụng sáng tạo trong điều kiện thế giới không ngừng phát triển.

 Thứ hai, khẳng định bản chất cách mạng của chủ nghĩa Mác- Lênin

Một là, sự ra đời của chủ nghĩa Mác - Lênin là một bước ngoặt, một cuộc cách mạng trong lịch sử nhận thức của nhân loại

Trong bối cảnh chủ nghĩa tư bản ở các nước châu Âu đang phát triển mạnh mẽ vào những năm bốn mươi của thế kỷ XIX đã tạo điều kiện thuận lợi về kinh tế, chính trị, xã hội cho sự ra đời của chủ nghĩa Mác.

Sự ra đời của chủ nghĩa Mác là sự xuất hiện của giai cấp vô sản trong hành trình dài gắn liền với các cuộc đấu tranh mang tính lịch sử và cuộc đấu tranh mạnh mẽ của giai cấp vô sản đối với giai cấp tư sản nằm trong những điều kiện chính trị, xã hội quan trọng.

Ở thời kỳ này, nhiều phát minh khoa học đã xuất hiện, nó mang tính thời đại, và bộc lộ rõ sự hạn chế của tư duy siêu hình, đồng thời những phát minh khoa học này đã góp phần củng cố cơ sở khoa học để khắc phục phương pháp tư duy siêu hình đó. Nhiều phát minh khoa học ra đời đã góp phần cung cấp cơ sở khoa học, góp phần cho sự ra đời của chủ nghĩa Mác. Sự ra đời này mang tính kế thừa từ thời cổ đại đến thời hiện đại là kết quả của sự chọn lọc có tiếp thu, có phê phán tư tưởng của nhân loại.

Hai là, chủ nghĩa Mác - Lênin là một hệ thống các quan điểm, một học thuyết khoa học nhằm phục vụ cho con người nghiên cứu rõ hơn, đầy đủ và chính xác về sự nghiệp giải phóng giai cấp và người lao động khỏi các chế độ áp bức và bóc lột

Mục đích và quy luật vận động của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa là học thuyết giá trị thặng dư của kinh tế, chính trị học Mác- Lênin. Có thể thấy rằng có sự mâu thuẫn rất lớn của lực lượng sản xuất tư bản chủ nghĩa với tư bản tư nhân chủ nghĩa vì nó đã mang tính xã hội hóa cao. Là nguyên nhân của mọi mâu thuẫn. Về mặt xã hội mâu thuẫn này là mâu thuẫn giữa các giai cấp: giai cấp tiến bộ - giai cấp công nhân với giai cấp phản tiến bộ, bảo thủ - giai cấp tư sản. Để giải quyết các mâu thuẫn này, chỉ có thể là do giai cấp công nhân thực hiện thông qua hoạt động cách mạng. Đồng thời, giai cấp công nhân đã mang một vai trò rất quan trọng để tập hợp tầng lớp lao động khác, cùng xây dựng xã hội người không còn bị bóc lột thông qua cuộc đấu tranh đập tan xã hội cũ.

Sự kế thừa toàn bộ tinh hoa của chủ nghĩa Mác - Lênin được thể hiện rõ nét qua sự thống nhất của ba bộ phận: triết học, kinh tế chính trị, chủ nghĩa xã hội khoa học. Ba bộ phận này có mối quan hệ biện chứng và nằm hệ thống lý luận khoa học chung.

Chủ nghĩa Mác - Lênin là một hệ thống các quan điểm, một học thuyết khoa học nhằm phục vụ cho con người nghiên cứu rõ hơn, đầy đủ và chính xác về sự nghiệp giải phóng dân tộc khỏi các chế độ áp bức và bóc lột.

Ba là, chủ nghĩa Mác - Lênin là một học thuyết về giải phóng loài người

Mục tiêu của học thuyết Mác - Lênin lấy con người hiện thực làm trung tâm, do đó học thuyết đã đi theo một con đường không vì mục đích nào khác là giải phóng con người nhằm tiến tới xây dựng một xã hội trong đó không tồn tại bất kỳ hình thức nô dịch con người, áp bức con người và người bóc lột người. Để thực hiện mục tiêu to lớn đó phải thực hiện trước những mục tiêu nhỏ nói chung. Phải đi từ mục tiêu hẹp là giải phóng công nhân sau đó mới có một bước tiến lớn hơn, mở rộng ra là giải phóng nhân loại. Muốn thực hiện được những mục đích cao lớn ấy tất yếu phải lựa chọn ra một con đường cách mạng nhằm đấu tranh đánh đổ tư sản. Học thuyết tiến tới mục tiêu to lớn là xây dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa, mà ở bậc cao hơn là nhà nước cộng sản chủ nghĩa.

Trong nhà nước xã hội chủ nghĩa luôn tồn tại một yêu cầu khách quan để loại bỏ các hình thức nô dịch con người, sự áp bức giữa người với người, người bóc lột người. Muốn thực hiện được mục đích này đòi hỏi phải có sự đoàn kết giữa giai cấp tiên phong trong cuộc đấu tranh nhằm mục đích giải phóng loài người, không ai khác - giai cấp công nhân, đòi hỏi về tập hợp các giai cấp tầng lớp khác dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản. Sự lãnh đạo sáng tạo và đúng đắn đã minh chứng rõ ý nghĩa to lớn mang tính nhân văn mà mục tiêu chính không phải gì khác đó là giải phóng con người. Đây là học thuyết chủ nghĩa nhân đạo nhất qua lịch sử chứng minh cả về lý luận về thực tiễn cho đến ngày nay.

2. Giá trị to lớn của chủ nghĩa Mác - Lênin trong thực tiễn lịch sự phát triển của loài người

Một là, chủ nghĩa Mác - Lênin đã thực hiện cuộc cách mạng sâu sắc trong ba bộ phận cấu thành: triết học, kinh tế - chính trị học, chủ nghĩa xã hội khoa học

Triết học là những quy luật phổ biến nhất nói chung về sự vận động và phát triển của thế giới tự nhiên, của xã hội và sự vận động phát triển tư duy của con người. Thông qua đó con người có những nhận thức đầy đủ sâu sắc về thế giới quan và phương pháp luận, cũng như góp phần giúp con người cải cách và tạo ra thế giới.

Kinh tế - chính trị học góp phần làm rõ các vấn đề trong các mối quan hệ giữa người với người trong quan hệ sản xuất, trao đổi và tiêu dùng. Kinh tế - chính trị học còn nghiên cứu những quy luật giá trị thặng dư thông qua đó phản ánh rõ bản chất và quá trình hình thành và phát triển của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa nhằm chỉ ra sự diệt vong của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa. Kinh tế - chính trị học tiến

tới xây dựng các quan hệ sản xuất mới bằng con đường nhằm xây dựng một xã hội mới, trong xã hội đó con người hoàn toàn được tự  do, hạnh phúc và không có bất kỳ sự bất công, phân biệt nào - đó là xã hội mới mang tên Cộng sản chủ nghĩa.

Vì thế, trong bất cứ thời đại nào, kể cả thời đại của khoa học - công nghệ hiện đại, người lao động vẫn là nhân tố đóng vai trò quyết định sự phát triển của lực lượng sản xuất. Điều đó cho thấy, bản thân khoa học sẽ không thể trở thành lực lượng sản xuất nếu không thông qua từng ý thức, từng hành động của con người. Do đó, có thể nói, chính con người tạo ra khoa học, mang đến cho khoa học sức mạnh vật chất để thúc đẩy sự phát triển của lực lượng sản xuất. Do đó, “Đối với Mác, khoa học là một động lực lịch sử, một lực lượng cách mạng”.

Chủ nghĩa xã hội khoa học nghiên cứu những chuyển biến từ xã hội tư bản chủ nghĩa lên xã hội chủ nghĩa bằng những quy luật và phương hướng nhằm tạo nên một xã hội mới tạo tiền đề cho sự ra đời của xã hội mới thông qua việc lật đổ chủ nghĩa tư bản, giai cấp vô sản và lao động có sự chuyển biến và giai cấp công nhân là giai cấp tiên phong lãnh đạo các cuộc cách mạng đương thời. Do đó, chủ nghĩa xã hội khoa học nghiên cứu những vấn đề về tôn giáo, chính sách tôn giáo và dân tộc, chính sách dân tộc có tính quy luật trong thực hiện cách mạng ở thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội...

Hai là, chủ nghĩa Mác - Lênin là ngọn đuốc soi đường cho phong trào cộng sản và công nhân trên thế giới và cũng là ngọn đuốc soi đường cho sự ra đời và phát triển của chủ nghĩa xã hội hiện thực (trong đó có Việt Nam)

Các nhà lý luận Xô Viết trong thời kỳ trước đổi mới, cải cách, cải tổ là những người tiên phong trong sự nghiệp phát triển để là cơ sở xây dựng chủ nghĩa Mác - Lênin bằng chính các  cuộc đấu tranh nhằm giải phóng dân tộc tiến tới xây dựng ở một loạt các nước xã hội chủ nghĩa về nền chủ nghĩa xã hội hiện thực, các nhà lý luận bấy giờ cụ thể hóa, phong phú hơn về chủ nghĩa Mác- Lênin. Sự vận dụng và phát triển trước đổi mới, cải cách, cải tổ do bối cảnh lúc bấy giờ ở các nước xã hội chủ nghĩa ích nhiều mang tính giáo điều bảo thủ và chưa được đổi mới.

Từ những phân tích nêu trên đã khẳng định bản chất mang tính khoa học, bản chất mang tính cách mạng cùng với những giá trị to lớn với thực tiễn lịch sử phát triển của loài người của chủ nghĩa Mác – Lênin không chỉ thể hiện trong nhận thức mà trước hết ở vai trò. Qua đó, khẳng định giá trị nền tảng tư tưởng Mác – Lênin là đúng đắn và phù hợp trong sự vận dụng sáng tạo và linh hoạt ở điều kiện khác nhau của mỗi quốc gia. Đây là vấn đề thật sự cấp bách, cần thiết hàng đầu trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng chủ nghĩa Mác – Lênin  nhằm khẳng định về bản chất mang tính khoa học, bản chất mang tính cách mạng cùng với những giá trị  của chủ nghĩa Mác - Lênin trong  thực tiễn lịch sử phát triển của loài người.

NGUYỄN THỊ ÁNH

* Bài viết được đăng phục vụ dự thi Giải Báo chí cấp tỉnh về xây dựng Đảng (Búa liềm vàng) lần thứ II-năm 2023. Tòa soạn không tham gia biên tập, tôn trọng tuyệt đối chính kiến, nội dung, hình ảnh bài viết đã được cơ quan chủ quản thống nhất thông qua.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Allyn Fives và Keith Breen (Chủ biên): Triết học và sự tham gia chính trị: Nhìn từ lĩnh vực công, Nxb. Palgrave Macmillan, 2016
2. Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam hệ thống tư liệu – văn kiện Đảng: “C.Mác và Ph.Ăng-Ghen”, https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/c-mac-angghen-lenin-ho-chi-minh/book/ph-angghen/tac-pham/c-mac-va-ph-ang-ghen-toan-tap-tap-46-phan-ii-314 (Truy cập 19/5/2023)

3. C. Mác và Ph. Ăng-ghen: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1999, t. 36, tr. 796
4. C. Mác và Ph. Ăng-ghen: Toàn tập, Sđd, t. 4, tr. 257
5. C. Mác và Ph. Ăng-ghen: Toàn tập, Sđd, t. 4, tr. 613
6.  Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, t. 12, tr. 415

7. Tạp chí điện tử Lý luận chính trị: “Giá trị khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin về chính trị”, http://lyluanchinhtri.vn/home/index.php/nguyen-cuu-ly-luan/item/4674-gia-tri-khoa-hoc-va-cach-mang-cua-chu-nghia-mac-lenin-ve-chinh-tri.html (Truy cập 19/5/2023)

8. Tạp chí lý luận chính trị và truyền thông (Tạp chí điện tử của Học viện báo chí và tuyên truyền): “Quan điểm của C.Mác về lực lượng sản xuất và vấn đề bổ sung, phát triển quan điểm này trong giai đoạn hiện nay”, https://lyluanchinhtrivatruyenthong.vn/quan-diem-cua-c-mac-ve-luc-luong-san-xuat-va-van-de-bo-sung%2C-phat-trien-quan-diem-nay-trong-giai-doan-hien-nay-p24142.html (Truy cập 20/5/2023)

9. Tạp chí Quốc phòng toàn dân: “Chủ nghĩa Mác – Lê-nin – học thuyết khoa học, cách mạng, sự lựa chọn đúng đắn của Đảng ta”, http://tapchiqptd.vn/vi/phong-chong-dbhb-tu-dien-bien-tu-chuyen-hoa/chu-nghia-mac-%E2%80%93-lenin-%E2%80%93-hoc-thuyet-khoa-hoc-cach-mang-su-lua-chon-dung-dan-cua-dang-ta/8820.html (Truy cập 20/5/2023)

10. V.I. Lê-nin: Toàn tập, Sđd, t. 43, tr. 276

11. V.I. Lê-nin: Toàn tập, Nxb. Tiến bộ, Mát-xcơ-va, 1980, t. 23, tr. 50