Xung đột Israel – Hamas: Hệ lụy kép

Giao tranh đẫm máu giữa Israel và phong trào Hồi giáo Hamas đang nổ ra đã gây ra hệ kép đến nhiều quốc gia liên quan.

Khói lửa bốc lên sau các cuộc tấn công trả đũa của Israel vào Dải Gaza. Ảnh: AFP

Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ, từ ngày 7-10 đến nay, Phong trào Hồi giáo Hamas (lực lượng nắm quyền kiểm soát Dải Gaza) đã thực hiện cuộc tấn công bất ngờ khiến hơn 900 người Israel thiệt mạng. Đáp lại, Israel cũng tấn công trả đũa làm ít nhất 700 người Palestine thiệt mạng. Ngoài ra, còn có hàng ngàn người bị thương và hàng trăm ngàn người khác phải di tản.

Đáng quan ngại hơn là sau khi bị tấn công, Israel đã tuyên bố đất nước đang trong thời chiến và tuyên chiến với lực lượng Hamas. Nội các an ninh Israel bỏ phiếu chính thức tuyên chiến, mở cửa cho việc thực hiện “các hoạt động quân sự lớn”. Israel đã triệu tập 300.000 quân dự bị nhập ngũ, mức cao chưa từng có, khi Bộ trưởng Quốc phòng ra lệnh phong tỏa hoàn toàn Dải Gaza để đối phó Hamas. Từ đó làm cho cục diện càng xấu hơn.

Giới quan sát cho rằng, cuộc xung đột sẽ gây tác động kép không chỉ các quốc gia trong cuộc mà còn ảnh hưởng đến tình hình phát triển kinh tế thế giới.

Trước tiên, giao tranh mấy ngày qua đã gây thiệt hại nặng nề về người, không chỉ người dân Israel và Palestine mà còn có người dân của nhiều quốc gia khác. Hiện một loạt các quốc gia ghi nhận có công dân thiệt mạng, bị bắt cóc hoặc mất tích, trong đó có Brazil, Anh, Pháp, Đức, Ireland, Mexico, Nepal, Thái Lan và Ukraine… Cơ sở hạ tầng bị tàn phá nặng nề, hiệp ước đình chiến giữa hai bên do Liên Hiệp Quốc làm trung gian có nguy cơ bị phá vỡ. Mặt khác, xung đột còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến phục hồi kinh tế khu vực sau Covid-19, nhất là hy vọng về khả năng kiềm chế đà tăng giá bất thường sau cuộc xung đột Nga - Ukraine gây ra.

Giới chuyên gia nhận định, xung đột bùng phát giữa Israel và phong trào Hồi giáo Hamas, có thể khiến các ngân hàng trung ương đối mặt với những xu hướng lạm phát mới, cũng như “giáng đòn mạnh” vào triển vọng phục hồi kinh tế. Tuy nhiên, tác động đến nền kinh tế thế giới còn tùy thuộc vào diễn biến xung đột.

Tổng Giám đốc Ngân hàng Thanh toán Quốc tế Agustin Carstens cho rằng còn quá sớm để có thể chỉ ra tác động của cuộc xung đột hiện nay dù thị trường dầu mỏ và chứng khoán có thể bị ảnh hưởng ngay lập tức. Nhưng cuộc xung đột ở Trung Đông ít nhất cũng có nguy cơ tạo ra những tác động khó dự đoán trước đối với nền kinh tế toàn cầu vốn đang phát triển chậm lại.

Nhà kinh tế trưởng Karim Basta tại công ty cố vấn đầu tư III Capital Management cho rằng, xung đột có thể khiến giá dầu tăng cao hơn, kéo theo lạm phát tăng lên, gây rủi ro cho triển vọng tăng trưởng kinh tế. Nhận xét trên hoàn toàn có cơ sở khi giá dầu mấy ngày qua đã tăng. Theo Hãng tin AFP, giá dầu Brent tăng 4,7%, lên mức 86,65 USD/thùng. Giá dầu WTI tăng 4,5%, đạt 88,39 USD/thùng. Mặc dù cả Israel và Palestine đều không phải là những nhà cung cấp lớn trên thị trường dầu mỏ, nhưng xung đột xảy ra tại khu vực sản xuất dầu mỏ lớn của thế giới, do vậy phản ứng của các nước như Iran, Saudi Arabia sẽ được theo dõi chặt chẽ vì nó có thể gây ra đợt tăng giá mới.

Tuy nhiên, vấn đề được giới quan sát lo ngại trong cuộc xung đột giữa Israel và phong trào Hồi giáo Hamas lần này sẽ kéo theo phản ứng của nhiều quốc gia được cho là đồng minh của hai phía. Hiện Mỹ (một đồng minh của Israel) đã bổ sung viện trợ khẩn cấp cho Israel, đồng thời có kế hoạch điều tàu sân bay và chiến hạm đến vùng biển Israel để hỗ trợ nước này. Trong khi đó, Nga, Trung Quốc, Iran cũng đã lên tiếng phản đối Mỹ viện trợ Israel chống lại Hamas. Giới phân tích dự đoán sẽ có những quốc gia liên quan tiếp tục hỗ trợ vũ khí cho Palestine trong cuộc chiến với Israel. Nếu tình huống này diễn ra xung đột sẽ càng gay gắt và đẫm máu hơn.

Hiện mặc dù Liên Hiệp Quốc và các quốc gia liên quan đã lên tiếng kêu gọi các bên xung đột kiềm chế nhằm giảm căng thẳng hướng đến hòa đàm như đã từng đạt được trong lịch sử. Tuy nhiên, các cuộc giao tranh vẫn tiếp tục lan rộng nhanh hơn khiến xung đột khó có thể dừng lại.

HN tổng hợp