Cân nhắc kỹ trước khi nhận bảo hiểm xã hội một lần

Người lao động (NLĐ) nhận bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần sẽ lợi trước mắt, nhưng thiệt lâu dài. Ngành BHXH khuyến cáo người dân nên cân nhắc kỹ, không chọn hưởng BHXH một lần, nhằm được nhận lương hưu khi hết tuổi lao động, được cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) để chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau vẫn có nhiều người lựa chọn nhận BHXH một lần.

Nếu người lao động nhận BHXH một lần sẽ chịu nhiều thiệt thòi.

Nhận BHXH một lần chỉ để giải quyết nhu cầu trước mắt

Theo thống kê của BHXH Việt Nam, số NLĐ hưởng BHXH một lần đang có xu hướng gia tăng qua các năm (giai đoạn 2016-2020 có tốc độ tăng trung bình mỗi năm khoảng 9%). Đáng lo ngại, trong 3 tháng đầu năm 2021, số NLĐ nhận BHXH một lần tiếp tục tăng nhanh, nguyên nhân do ảnh hưởng của dịch Covid-19, khiến doanh nghiệp gặp khó khăn dẫn đến nhiều lao động phải nghỉ việc.

Cụ thể, cả nước có 226.503 người hưởng BHXH một lần, tăng hơn 20,5% so với cùng kỳ năm 2020. Một số địa phương bị ảnh hưởng của dịch Covid-19 có số người hưởng BHXH một lần tăng cao như: Khánh Hòa, Quảng Nam, Đà Nẵng… Riêng tại Hậu Giang, trong 3 tháng đầu năm toàn tỉnh có 2.482 người nhận BHXH một lần, với tổng số tiền gần 74 tỉ đồng, tăng 584 người so với cùng kỳ năm 2020.

Nhiều thiệt thòi

Việc nhận BHXH một lần chỉ mang lại cho NLĐ lợi ích trước mắt nhưng NLĐ đã không lường hết được những nguy cơ sẽ đánh mất nhiều quyền lợi lâu dài của bản thân. Cụ thể, theo quy định của pháp luật hiện hành, tổng mức đóng BHXH vào quỹ hưu trí, tử tuất là 22% mức tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH của NLĐ. Trong đó, NLĐ đóng 8% và người sử dụng lao động đóng 14%, tổng mức đóng vào quỹ BHXH hàng năm bằng 2,64 tháng lương. Nếu NLĐ hưởng BHXH một lần thì mức hưởng mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014 và bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi. Như vậy, nếu lĩnh BHXH một lần, NLĐ sẽ mất đi khoảng 1,14 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014 và khoảng 0,64 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH sau năm 2014. Cùng với đó, khi nhận BHXH một lần NLĐ sẽ không còn cơ hội được hưởng lương hưu, không có nguồn thu nhập ổn định hằng tháng để đảm bảo cho cuộc sống khi về già. Và dẫn đến các hệ lụy thiệt thòi khác như: Không được cấp thẻ BHYT miễn phí để hưởng các quyền lợi về khám chữa bệnh BHYT, chăm sóc sức khỏe khi tuổi già, độ tuổi dễ gặp bất trắc về sức khỏe nhất của mỗi người; thân nhân của NLĐ không được hưởng chế độ tử tuất khi không may NLĐ qua đời. Bởi nếu được hưởng lương hưu, khi không may qua đời, người lo mai táng được nhận một lần trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng người hưởng lương hưu qua đời và thân nhân được hưởng chế độ trợ cấp tử tuất hằng tháng hoặc một lần.

Ngoài ra, khoản tiền đóng vào quỹ BHXH là của để dành quý giá của chính bản thân NLĐ, nó không mất đi mà ngược lại, được cơ quan BHXH quản lý và đầu tư tăng trưởng. Người tham gia BHXH khi đã hưởng lương hưu thì mức lương hưu được điều chỉnh định kỳ theo chỉ số giá tiêu dùng và mức tăng trưởng kinh tế (từ năm 2003 đến nay, Nhà nước đã điều chỉnh tăng lương hưu 17 lần, với mức tăng từ khoảng 7,5% đến 9,3% cho mỗi lần điều chỉnh, tùy theo nhóm đối tượng)…

Như vậy, nếu so với hưởng lương hưu thì nhận BHXH một lần là rất thiệt thòi cho NLĐ. Do đó, NLĐ không nên vì cái lợi trước mắt mà bỏ lỡ cơ hội được hưởng lương hưu để trang trải cuộc sống, cũng như được hưởng chế độ BHYT để chăm sóc sức khỏe khi về già…

BÍCH CHÂU tổng hợp