“Lên đời” cho bánh dân gian Nam bộ

Lễ hội Bánh dân gian Nam bộ lần thứ IX đã bắt đầu vào sáng ngày 7-4, kéo dài đến 11-4, tiếp tục tạo điểm nhấn trong chuỗi sự kiện chào mừng Giỗ Tổ Hùng Vương (mùng 10-3 âm lịch). Lễ hội do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với UBND thành phố Cần Thơ tổ chức nhiều năm nay, trở nên quen thuộc với người dân của vùng và du khách gần xa...

Nghệ nhân Trương Thị Chiều (thành phố Cần Thơ) niềm nở khi phục vụ khách đến tham quan, mua bánh.

Người trẻ ăn thấy ngọt ngào, người lớn ăn vào thì nhớ tuổi thơ !

Quảng trường quận Bình Thủy nằm trong khuôn viên rộng, thoáng mát, được chọn làm nơi tổ chức lễ hội. Từ sáng sớm trước giờ khai mạc, các nghệ nhân làm bánh đã tất bật sửa soạn, bày trí bánh trong gian hàng cho đẹp, hấp dẫn, bên cạnh vị ngon vốn có của các loại bánh dân gian qua bàn tay khéo léo, đầy sáng tạo của các nghệ nhân.

Bà Trương Thị Chiều, nghệ nhân làm bánh nổi tiếng ở thành phố Cần Thơ, với gánh bánh quê mấy chục năm nay, chưa khi nào vắng mặt tại những dịp quý giá này. Bà đon đả: “Không đến đây sao được con ơi! Mình được làm nhiều món bánh ngon để giới thiệu với mọi người, có người mình đã gặp ở những lễ hội trước, họ cũng hay góp ý. Mỗi ý kiến của khách mình trân trọng, suy nghĩ để làm sao người trẻ ăn thì biết bánh quê nó ngọt ngào, người lớn ăn vào thì nhớ tuổi thơ…”. Gian bánh của nghệ nhân Chiều luôn đông khách. Dù mệt, nhưng trên môi bà lúc nào cũng nở nụ cười thật tươi, làm khách đến đây không nỡ dời chân.

Kế bên, gian hàng bánh của nghệ nhân đến từ tỉnh Sóc Trăng Huỳnh Ngọc Lan thu hút người xem với những loại bánh mặn, bánh tằm bì, bánh ít trần được bày trí đẹp mắt và ở câu slogan rất hay “Bánh nhà nghèo thời 4.0”. Các loại bánh dân dã của một thời nghèo khó, giờ được “lên đời”, không chỉ ngon bằng sự biến tấu của chất liệu, mà còn đẹp bằng những màu sắc rực rỡ. Nghệ nhân Ngọc Lan chia sẻ: “Toàn bộ là màu rau củ quả, tốt cho sức khỏe không hà. Hồi xưa, làm thủ công, cũng không có nhiều nguyên vật liệu, mà các loại bánh cũng đơn giản, ít thịt, nhiều bột. Giờ thì khác rồi, phải làm cho ngon, đẹp, lại an toàn cho sức khỏe, buộc những người làm bánh chúng tôi luôn suy nghĩ để sáng tạo, vừa giữ được vị quê, hồn quê, vừa mang được nét hiện đại vào trong từng chiếc bánh”.

Hàng trăm loại bánh dân gian, chè các loại đã hội tụ về đây, để du khách thưởng thức. Không chỉ gợi những ký ức về những chiếc bánh được những người phụ nữ trong gia đình làm cho con, cháu mình ăn, mà còn được xem tài nghệ của các nghệ nhân khi họ trình diễn các món bánh đơn giản, như bánh xèo, bánh khọt, bánh trứng…

Từ sự yêu nghề, tâm huyết với nghề làm bánh truyền thống, cộng với việc ham học hỏi, sáng tạo để thu hút khách, các nghệ nhân luôn tự làm mới những món ăn, nhưng vẫn giữ được vị quê khó hòa lẫn.

Nơi để nghệ nhân làm bánh sáng tạo

Trong khuôn khổ Lễ hội bánh dân gian Nam bộ lần thứ IX năm 2022, còn có Hội thi Bánh dân gian Nam bộ năm 2022. Hội thi diễn ra đến ngày 11-4, với chủ đề “Bánh dân gian Việt Nam - Hội nhập và phát triển”, hội thi là cơ hội để các nghệ nhân trưng trổ hết sự khéo léo của mình để có những sản phẩm ngon, đẹp mắt và đầy dinh dưỡng. Đây còn là dịp để mọi người được thưởng thức những tài nghệ làm bánh, biết thêm nhiều điều hay về văn hóa ẩm thực Nam bộ cũng như các vùng, miền khác. Các doanh nghiệp cũng có cơ hội kinh doanh, quảng bá sản phẩm, tìm kiếm thị trường, từng bước xây dựng bánh dân gian Nam bộ trở thành thương hiệu quốc gia, giới thiệu với du khách trong và ngoài nước.

Hội thi đã thu hút gần 200 nghệ nhân đến từ các tỉnh, thành ĐBSCL, Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành: Thái Nguyên, Bắc Giang, Phú Thọ, Thanh Hóa, Vĩnh Phúc… Có 97 món bánh được các nghệ nhân đăng ký thực hiện, được chế biến chủ yếu từ ngũ cốc, rau, củ, quả. Đa phần có món bánh phải sáng tạo mới; đồng thời giữ được hương vị truyền thống.

Vừa tham gia lễ hội bánh dân gian, vừa tham gia hội thi, nghệ nhân Phạm Văn Phúc của tỉnh Hậu Giang, tâm huyết và chọn món bánh khoai lang cuộn để dự thi. Anh chia sẻ đây là món anh sáng tạo từ của khoai vốn rất gần gũi với người dân. Món ăn vừa giàu dinh dưỡng, vừa có màu sắc đẹp, hy vọng sẽ góp thêm một món bánh ngon. Dịp này là cơ hội quý để anh giao lưu, học hỏi, hun đúc thêm lòng yêu nghề, làm thêm nhiều món bánh vừa ngon, vừa giữ được hồn quê.

Suy nghĩ của nghệ nhân Văn Phúc cũng là mong muốn của các nghệ nhân tham gia hội thi lần này. Họ rất hạnh phúc và trân trọng từng cơ hội để thể hiện mình, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị, để bánh dân gian Nam bộ ngày một vươn xa…

Bài, ảnh: VĨNH TRÀ