Tán thành với đề xuất tăng quyền chủ động của công đoàn trong công tác cán bộ

Góp ý thảo luận đối với dự thảo Luật Công đoàn (sửa đổi) tại Hội trường Quốc hội, bà Lê Thị Thanh Lam, Phó trưởng Đoàn phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang, thống nhất với những nội dung trong quy định của dự thảo luật. Đặc biệt, đồng tình với đề xuất về quy định tăng quyền chủ động của tổ chức công đoàn trong công tác cán bộ tại khoản 3, khoản 4 Điều 26.

Bà Lê Thị Thanh Lam, Phó trưởng Đoàn phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang, phát biểu thảo luận tại Hội trường Quốc hội đối với dự thảo Luật Công đoàn (sửa đổi).

Theo đại biểu Lê Thị Thanh Lam, xuất phát từ những bất cập trong cơ chế quản lý cán bộ công đoàn trong thời gian qua. Cụ thể, giai đoạn từ năm 2005 đến nay, Ban Tổ chức Trung ương trực tiếp giao biên chế công đoàn trong tổng số biên chế của Ban Tổ chức Trung ương cho các địa phương. Ngoài ra, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thực hiện thông báo biên chế cho các cấp công đoàn của từng địa phương để làm căn cứ thực hiện chế độ khoán chi hành chính đối với liên đoàn cấp tỉnh và năm 2007 thì dừng nội dung này.

Đối với công tác cán bộ, qua quá trình thực hiện thì cơ chế cấp ủy địa phương giao biên chế cho tổ chức công đoàn địa phương trong gói biên chế được cấp trên giao cho khối Đảng, Mặt trận, đoàn thể, dẫn đến sự không đồng bộ và đặc biệt biên chế của công đoàn thấp so với thực tế hoạt động. Qua thực tế tại địa phương, một số nơi điển hình như có những điều kiện địa lý, kinh tế hoặc xã hội giống nhau, nhưng do cấp ủy khác nhau thì có thể quyết định số lượng biên chế công đoàn khác nhau của từng địa phương, trong khi số lượng cán bộ công đoàn được bố trí dựa vào số lượng cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trên địa bàn và xu hướng phát triển kinh tế của địa phương.

Thực tế còn cho thấy, không phải địa bàn có đông dân cư và nhiều đảng viên thì đương nhiên có nhiều công nhân, viên chức, lao động. Bên cạnh đó, việc phân bổ biên chế do cấp ủy địa phương quyết định, trong khi đảm bảo nguồn tài chính lại do công đoàn cấp trên, dẫn tới thiếu đồng bộ trong việc phân bổ nhân lực, nguồn lực đảm bảo và tình trạng không điều tiết được từ nhiều nơi, có nghĩa nơi này sang nơi khác gặp khó, đặc biệt giao cấp ủy quản lý về cán bộ cùng một tỉnh, nhưng cũng khó về công tác điều động cán bộ, có nghĩa chủ tịch công đoàn linh hoạt hơn thì điều động những nơi khác lại khó.

Chưa kể, cơ chế giao biên chế như trên dẫn đến từ năm 2021 trở về trước, phương thức giao biên chế công đoàn của các cấp địa phương không thống nhất. Về nội dung này, Phó trưởng Đoàn phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang còn băn khoăn trong quá trình thực hiện, đặc biệt đối với công đoàn ngành, công đoàn khu công nghiệp hoặc công đoàn khu kinh tế. Bởi thời gian qua, hầu như không có ai quản lý, giao thì giao tỉnh trả lương, nhưng biên chế không nằm trong tỉnh quản lý, đưa đào tạo gặp khó, cũng như tạo điều kiện cho anh em chuyển công tác cũng rất khó, thậm chí có những đồng chí phải làm việc mấy chục năm ở một vị trí qua nhiều nhiệm kỳ.

Đó là vấn đề rất khó khăn trong quá trình công tác cán bộ thời gian qua. Đáng nói là, trong bối cảnh xuất hiện cạnh tranh, công đoàn đẩy mạnh hội nhập quốc tế và sự phát triển nhanh về số lượng doanh nghiệp, người lao động, đoàn viên công đoàn, nhiệm vụ của công đoàn, đặc thù và ngày càng nặng nề, nhưng biên chế công đoàn lại thấp so với các tổ chức chính trị - xã hội khác. Có một thực trạng là số lượng công đoàn cơ sở, đoàn viên liên tục tăng trong những năm qua, nhưng số lượng biên chế cán bộ công đoàn thì lại giảm dần, theo quy định chung của hệ thống chính trị.

Có nghĩa là so với các tổ chức chính trị - xã hội khác, công đoàn chỉ chiếm khoảng 1/3 do tổng hợp số liệu báo cáo của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam. Thậm chí, có nhiều liên đoàn lao động tỉnh buộc phải thực hiện thêm hợp đồng, bởi có những tỉnh 30 cán bộ nhưng giao chỉ có 13-15 biên chế. Đây là thực tế rất khó khăn cho quá trình hoạt động của tổ chức công đoàn và có những đồng chí làm hợp đồng tới hơn 20 năm vẫn không đào tạo được và cũng không thể tiến bộ được. Đồng thời, đây cũng là thực trạng khó khăn trong công tác cán bộ công đoàn thời gian qua.

Phân tích thêm, đại biểu Lê Thị Thanh Lam cho rằng, công đoàn có đặc thù là cán bộ công đoàn cơ sở chủ yếu làm việc tại doanh nghiệp, không thuộc biên chế công chức. Thực tiễn cán bộ công đoàn cơ sở đa số hoạt động kiêm nhiệm, chịu sự chi phối từ doanh nghiệp do họ là người lao động nhận lương từ doanh nghiệp. Đây là thực tế khó khăn của cán bộ công đoàn cơ sở, nhất là ở những nghiệp đoàn có đông công nhân lao động. Nếu cán bộ công đoàn chuyên trách tại doanh nghiệp thì công chức không đủ biên chế, nên đối tượng này là hợp đồng để thuận lợi trong việc trả lương, phù hợp với mặt bằng tiền lương trong doanh nghiệp.

Vì vậy, việc cơ cấu cán bộ công đoàn chuyên trách tại doanh nghiệp có đông đoàn viên công đoàn để quản lý, trả lương, đảm bảo tiếng nói độc lập, mạnh mẽ của cán bộ công đoàn trong việc đại diện, bảo vệ quyền lợi cho người lao động; quy mô, số lượng đoàn viên, người lao động trong doanh nghiệp, làm cơ sở để bố trí cán bộ công đoàn chuyên trách nên để Tổng Liên đoàn Lao động báo cáo Bộ Chính trị, Ban Tổ chức Trung ương cho phù hợp với tình hình thực tiễn và nguồn lực tài chính của công đoàn.

“Đến nay, tôi thấy Tổng Liên đoàn Lao động cũng khó khăn về công tác cán bộ. Cho nên, để cho cán bộ công đoàn có tinh thần, trách nhiệm và có sự phấn khởi trong quá trình làm việc, tôi nghĩ là giao cho một công đoàn cơ sở, nếu nơi nào có đông lao động thì dễ hơn là hoạt động để chủ doanh nghiệp trả lương cho cán bộ công đoàn, dẫn đến tiếng nói sẽ khó. Do vậy, tôi tán thành và đề xuất tăng quyền chủ động của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đối với công tác cán bộ công đoàn như trong dự thảo luật”, đại biểu Lê Thị Thanh Lam nhấn mạnh.

Bởi theo bà Lam, điều đó có ý nghĩa rất lớn trong giai đoạn hiện nay, khi pháp luật cho phép ra đời tổ chức của người lao động tại các doanh nghiệp, đảm bảo sự chủ động, linh hoạt trong bố trí cán bộ công đoàn, đáp ứng nhu cầu phát triển đoàn viên trong từng thời điểm, giai đoạn, góp phần nâng cao năng lực hoạt động của tổ chức công đoàn trong tình hình hiện nay.

GIA NGUYỄN - MỸ XUYÊN