Thu hoạch lúa Hè thu đầu vụ: Nông dân kém vui

Năng suất và giá bán đều ở mức thấp đã khiến cho nhiều nông dân đang thu hoạch lúa Hè thu đầu vụ kém vui.

Năng suất và giá bán đang ở mức thấp đã khiến nhiều nông dân không vui khi thu hoạch lúa Hè thu sớm. 

Vào thời điểm này, một số cánh đồng lúa sạ giống ngắn ngày (IR 50404) và xuống giống sớm trên địa bàn huyện Châu Thành A lúa đã chín nên nông dân bắt đầu vào vụ thu hoạch. Tại cánh đồng lúa ở ấp 3A, xã Tân Hòa, tuy đang vào mùa thu hoạch nhưng không khí vui tươi của ngày mùa lại không thấy hiện lên trên khuôn mặt của bà con, đồng thời những chiếc máy cắt gặt đập liên hợp cũng hoạt động khá nhanh. Ông Bùi Văn Tám thông tin: “Vụ Hè thu năm rồi, máy cắt chạy đằng trước thì thấy bao lúa bỏ lại đằng sau thấy ham, còn năm nay thì xa xa mới có được một, hai bao. Mấy hộ cặp ranh đất tôi đã cắt lúa xong bữa trước chỉ đạt năng suất 400-500 kg/công (giảm gần phân nửa so với cùng kỳ), nên ruộng của tôi chắc cũng không ngoại lệ. Do lúa đạt năng suất thấp nên máy cắt thu hoạch cũng chạy nhanh hơn mọi khi và thường mất khoảng 15 phút là cắt xong một công lúa đứng”.

Theo nhận định của nông dân đang thu hoạch lúa Hè thu sớm, có nhiều nguyên nhân dẫn tới năng suất lúa Hè thu đầu vụ thấp. Chẳng hạn, mùa khô năm nay nắng nóng gay gắt làm nước trên ruộng bốc hơi nhanh nên có thời điểm không đáp ứng đủ nguồn nước cho cây lúa phát triển, từ đó phần nào làm cho cây lúa hạn chế nở bụi, số chồi hữu hiệu ít, thân cây nhỏ. Mặt khác, do khó giữ nước trên ruộng trong thời gian lâu nên cỏ dại, lúa hai tầng (lúa cỏ) phát triển nhiều làm ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây lúa. Ngoài ra, năm nay tỷ lệ lúa bị nhện gié tấn công và bệnh lem lép hạt khá nhiều, từ đó làm giảm năng suất lúa đáng kể. “Khi lúa trúng thì cân bao lúa có ký lắm, có khi bao hai giạ đạt từ 52-55 kg/bao (lúa tươi), còn khi lúa thất như vầy thì chưa được 45 kg/bao. Bởi vậy, khó gặp thêm khó là như vậy”, ông Tám buồn bã cho hay.

Chung hoàn cảnh, ông Nguyễn Văn Bảo cũng vừa cắt xong gần 1ha lúa Hè thu của gia đình ở ấp Trường Thọ, xã Trường Long Tây, huyện Châu Thành A, cho biết: “Vụ lúa Hè thu năm nay tình hình sâu, bệnh trên lúa cũng giống như năm rồi, nhưng ngặt nỗi thời tiết nắng nóng gay gắt làm lúa chậm phát triển, trong khi nông dân cũng bón nhiều phân nhưng bị bốc hơi khá nhanh, làm lúa hấp thu không kịp. Ngoài ra, năm nay cũng là năm đầu tiên mà gần 1ha ruộng của tôi phải mướn 2 người cắt lúa hai tầng gần 10 ngày mới xong. Chỗ nào đất gò, lúa hai tầng lên nhiều thì sau khi cắt xong chỉ còn lác đác vài bông lúa. Từ những yếu tố trên làm cho năng suất lúa của tôi và một số hộ vừa thu hoạch xong chỉ dao động từ 450-550 kg/công, giảm gần 200 kg/công so với vụ Hè thu năm rồi”.

Giống như năng suất thì giá lúa hiện tại cũng ở mức thấp và có chiều hướng giảm. Cụ thể, với giống lúa IR 50404, thương lái đang cân lúa tươi tại ruộng có giá từ 4.100-4.300 đồng/kg, còn giống lúa OM 5451 từ 4.400-4.500 đồng/kg (tùy theo chất lượng hạt lúa), bình quân đang giảm 1.000 đồng/kg so với vụ lúa Hè thu năm trước. Tuy nhiên, mức giá thu mua trên là giá được thương lái và “cò lúa” đặt tiền cọc từ trước với nông dân, còn trong thời điểm hiện tại thì giống lúa IR 50404 đã giảm xuống còn 3.900 đồng/kg. Với mức giá này, nhiều nông dân cho rằng họ cầm chắc từ huề vốn đến lỗ chứ không có lời sau khi bán lúa xong.

Vừa bán 7 công lúa Hè thu mới thu hoạch xong, ông Lê Văn Lý, ở cùng ấp 3A, xã Tân Hòa, huyện Châu Thành A, chia sẻ: “Năm nay, giá thành sản xuất lúa cao hơn mọi năm do tốn nhiều chi phí. Chẳng hạn, tăng tiền do tăng số lần thuê bơm nước từ dưới kênh vào ruộng vì nắng nóng, rồi tăng thêm lượng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật... Và nếu cộng thêm tiền lúa giống, mướn nhân công xịt thuốc, nhổ cỏ, cắt lúa hai tầng, thu hoạch, kéo lúa bao... thì chi phí đầu tư vụ này khoảng 2 triệu đồng/công. Trong khi năng suất của lúa IR 50404 hiện tại chỉ đạt cao nhất là 600 kg/công và giá bán cao nhất là 4.300 đồng/kg thì nông dân chỉ lời khoảng 500.000 đồng/công sau 3 tháng chăm sóc. Riêng hộ nào có năng suất và giá bán thấp hơn thì chỉ huề vốn, thậm chí còn bị thua lỗ”.

Do giá lúa đang có dấu hiệu giảm nên nhiều thương lái, “cò lúa” đã đề nghị máy gặt đập liên hợp tạm ngưng thu hoạch lúa tại một số cánh đồng để chờ giá những ngày tới thế nào rồi mới chạy tiếp. Chính việc làm trên đã và đang gây nhiều bức xúc cho nông dân. Bởi, nhiều diện tích lúa của bà con đã quá ngày thu hoạch, nếu để càng trễ thì chẳng khác nào nông dân bán lúa tươi ngoài ruộng lại giống như lúa khô; đồng thời còn chưa kể lúa dễ bị rụng hạt trong quá trình thu hoạch nên sẽ làm giảm năng suất là chuyện khó tránh khỏi. Đặc biệt, hiện đang vào đầu mùa mưa nếu để lâu ngày thì lúa dễ bị sập và mức độ thiệt hại càng nhiều hơn. Do đó, nông dân mong muốn ngành chức năng tỉnh sớm có giải pháp tác động để nâng giá thu mua lúa lên nhằm bù đắp lại năng suất thấp như lúc này, đồng thời đề nghị doanh nghiệp, cò lúa, thương lái khẩn trương thu mua lúa tại những diện tích mà lúa đã chín và thực hiện cắt lúa đúng thời gian thỏa thuận nhằm hạn chế thiệt hại cho bà con...

Bài, ảnh: HỮU PHƯỚC