ĐBSCL đột phá hạ tầng giao thông

Bài 3: Không để đường cao tốc trở thành những con đê

Việc xây dựng các tuyến cao tốc cần tính đến yếu tố tự nhiên và đặc trưng nông nghiệp của ĐBSCL, tránh tình trạng “bao vây” nước tạo thành những con đê vừa ảnh hưởng sản xuất vừa uy hiếp tuổi thọ cao tốc.

Việc xây dựng các tuyến cao tốc là cần thiết, mang lại lợi ích lâu dài.

Nguy cơ nhãn tiền

Theo quy hoạch đến năm 2030, vùng ĐBSCL sẽ có khoảng 1.200km đường cao tốc, với 3 tuyến theo trục Bắc - Nam và 3 tuyến theo trục Đông - Tây, kết nối Thành phố Hồ Chí Minh, miền Đông và Tây Nam bộ. Khi ấy, không chỉ việc lưu thông, đi lại của người dân các vùng miền được thuận lợi, dễ dàng hơn mà kinh tế của những địa phương, khu vực từng được xem là ngăn sông, cách trở cũng được đánh thức. Hay nói cách khác, theo Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan thì “với sự quyết tâm của Trung ương, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, đến nay ĐBSCL đã có những tín hiệu tích cực để thoát khỏi vùng trũng về hạ tầng”.

Việc xây dựng các tuyến cao tốc là cần thiết, mang lại lợi ích lâu dài và bền vững là điều nhìn thấy rõ. Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, nếu không tính toán phương án xử lý ngay từ đầu thì rất có thể hậu quả nhãn tiền là điều được dự báo trước. Bộ trưởng Lê Minh Hoan dẫn chứng, xưa nay ĐBSCL có mùa nước nổi, nước tràn trên mặt ruộng từ Campuchia tràn về. Đây là lũ trên đồng chứ không phải lũ dưới sông như ở miền Bắc và miền Trung của nước ta. Tuy nhiên, việc xây dựng các tuyến đường cao tốc sẽ vô tình trở thành những con đê phân cách đồng ruộng. Đơn cử như tại ĐBSCL, tuyến cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng đi xuyên qua và gần như chia Hậu Giang làm hai. Bộ trưởng Lê Minh Hoan đề nghị cần có phương án để tránh gây ra tình trạng ứ nước cục bộ.

Cao tốc Cần Thơ - Cà Mau có 117 cây cầu.

“Tôi đề nghị các địa phương cùng với Bộ Giao thông Vận tải bố trí những điểm thoát, đường thoát nước. Thừa không sao, nếu thiếu thì sau này sẽ trở thành những vị trí xoáy. Bởi nước không có chỗ thoát, một hai mùa là không thể bảo vệ được đường cao tốc. Việc này không chỉ bảo vệ đất nông nghiệp mà bảo vệ cho đường cao tốc không bị nước ngâm lâu ngày gây xói lở đường cao tốc”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan phân tích.

Bên cạnh đó, việc xây dựng đường cao tốc rất được bà con hoan nghênh. Tuy nhiên, đối với một số hộ dân có đồng ruộng bị đường cao tốc cắt ngang đang gặp khó khăn, do đất đai bị chia cắt. Điều này khiến cho một số hộ dân có đất canh tác phía bên kia của đường cao tốc bị “bít đường ra ruộng”, họ phải đi vòng một quãng đường khá xa vì nếu tự ý “mở đường” sẽ vi phạm pháp luật và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh: “Bộ Giao thông Vận tải và các địa phương cần xem xét xử lý, khảo sát để không vì những vấn đề này ảnh hưởng đến ý nghĩa của việc xây dựng các tuyến đường cao tốc. Vừa làm, vừa xử lý, sẽ không làm phát sinh thêm thời gian triển khai các dự án”.

Tính toán khoa học

Tại Hậu Giang, trong cuộc họp liên quan đến các tuyến đường cao tốc qua địa bàn tỉnh, vấn đề giải pháp đường nước tưới tiêu để phục vụ sản xuất và đường dân sinh được lãnh đạo tỉnh và các địa phương có dự án đi qua rất quan tâm để vừa tận dụng cao tốc để phát triển kinh tế - xã hội, nhưng quan trọng là không ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đi lại của người dân.

Đơn cử như ngày 2-7 vừa qua, tại buổi làm việc với Ban quản lý dự án Mỹ Thuận và các đơn vị liên quan về 2 dự án cao tốc qua địa bàn tỉnh, ông Nguyễn Văn Hòa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, đề nghị Ban quản lý dự án Mỹ Thuận cùng các sở, ngành tỉnh phối hợp giải quyết chặt chẽ vấn đề phát sinh trong quá trình triển khai thi công. Thời gian chờ hoàn tất thủ tục để làm đường nước tưới tiêu, tỉnh đề nghị Ban quản lý dự án Mỹ Thuận phối hợp với các địa phương tiến hành khai thông đường nước phục vụ sản xuất nông nghiệp cho người dân.

Trước đó, ngày 15-6, UBND tỉnh cũng đã làm việc với các địa phương có cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, giai đoạn 1 và cao tốc Cần Thơ - Cà Mau đi qua để rà soát các vị trí bổ sung đường dân sinh và đường nước tưới tiêu phục vụ sản xuất của người dân.

Liên quan đến vấn đề cao tốc có khả năng ảnh hưởng đến sản xuất, đặc biệt là lo ngại các tuyến cao tốc đang xây dựng vô tình tạo ra những con đê, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng cho biết, ĐBSCL có mật độ kênh rạch rất lớn, bình quân 1km có một kênh. Theo thiết kế, trên tuyến cao tốc Cần Thơ - Cà Mau có 117 kênh và cùng với đó trên tuyến có 117 cây cầu.

“Các cây cầu này đều được thiết kế rộng hơn rất nhiều so với mật độ thoát lũ trước đây. Cụ thể, những cây cầu này vốn cao hơn, độ thông thuyền đủ cho tàu thuyền đi qua. Do đó, việc xây dựng cao tốc không những không ảnh hưởng dòng chảy mà còn giúp thông thoáng hơn rất nhiều, đây là dữ liệu khoa học”, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng chia sẻ.

Với những nỗ lực và sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, các ngành liên quan từ Trung ương đến địa phương, hy vọng khi các khó khăn dần được tháo gỡ sẽ đưa các công trình cao tốc đang được xây dựng tại ĐBSCL nói riêng và cả nước nói chung về đích đúng tiến độ, vừa phát huy hiệu quả như kỳ vọng, vừa không gây xáo trộn đời sống, sản xuất của những người dân đã giao đất, nhường sinh kế của mình cho dự án trọng điểm quốc gia.

MỘNG TOÀN

-----------------

Bài 4: Cao tốc giúp ĐBSCL chuyển mình