Ngân sách dành cho khoa học và công nghệ cấp huyện: Sử dụng sao cho hợp lý ?

Tùy vào tình hình thực tế và sự phân bổ của từng địa phương mà kinh phí sự nghiệp dành cho hoạt động khoa học và công nghệ khác nhau, do đó chất lượng lĩnh vực hoạt động này của các huyện, thị, thành phố chưa có sự đồng đều...

Một khi nguồn kinh phí sự nghiệp khoa học và công nghệ được địa phương chú trọng, sẽ là một cơ hội tạo sự đột phá trong sản xuất nông nghiệp.

Có quan tâm nhưng mỗi nơi mỗi khác

Ở huyện Phụng Hiệp, năm 2021, kinh phí sự nghiệp dành cho hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là 486 triệu đồng. Với nguồn kinh phí này, địa phương đã đầu tư thực hiện nhiều dự án nổi bật. Điển hình là dự án “Xây dựng mô hình hỗ trợ chuyển giao khoa học kỹ thuật trồng dưa lưới đạt tiêu chuẩn GlobalGAP tại huyện Phụng Hiệp”. Dự án đã chuyển giao khoa học kỹ thuật và giúp 2ha trồng dưa lưới của Hợp tác xã Thuận Phát được chứng nhận đạt chuẩn GlobalGAP, góp phần phát triển kinh tế và tạo điểm nhấn cho nông nghiệp địa phương.

Trong thời gian tới, huyện Phụng Hiệp tiếp tục triển khai các dự án “Xây dựng mô hình ứng dụng khoa học kỹ thuật trồng và chế biến sau thu hoạch rau đắng đất Polygonum aviculare L. tại huyện Phụng Hiệp” và dự án “Xây dựng mô hình ứng dụng khoa học kỹ thuật thực hành chuỗi giá trị mãng cầu xiêm đạt chứng nhận GlobalGap tại huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang”. Đây đều là những dự án hứa hẹn sẽ mang lại hiệu quả thiết thực.

Còn tại thành phố Vị Thanh, kinh phí sự nghiệp khoa học và công nghệ cũng được sử dụng để triển khai nhiều dự án. Trong đó, nổi bật là Dự án “Xây dụng mô hình ứng dụng khoa học công nghệ và áp dụng tiêu chuẩn GlobalGAP đến phát triển vùng chuyên canh khóm ở Hậu Giang”. Ông Trần Văn Bá, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp - Thương mại Dịch vụ Thạnh Tiến, nơi thực hiện dự án, cho biết: “Dự án đã hỗ trợ chúng tôi kinh phí công nhận chuẩn GlobalGAP, kỹ thuật và các loại thuốc phù hợp với quy định. Khi trái khóm của hợp tác xã đạt chuẩn, sẽ dễ dàng tiêu thụ và mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn”. Dự kiến, dự án sẽ được nghiệm thu vào cuối năm 2021. Từ đó, nâng tầm chất lượng đặc sản Khóm Cầu Đúc của Hậu Giang, mở đường cho sản phẩm này vươn xa đến các thị trường khó tính nhất.

Hoạt động khoa học và công nghệ cấp huyện do phòng kinh tế hoặc phòng kinh tế và hạ tầng của các địa phương chủ trì thực hiện. Hàng năm, UBND các huyện, thị, thành phố luôn dành ra một khoản ngân sách nhằm đảm bảo sự quản lý của Nhà nước dành cho hoạt động này. Tùy vào tình hình thực tế và sự phân bổ của từng địa phương mà kinh phí cho hoạt động khoa học và công nghệ sẽ khác nhau. Từ đó, các đơn vị phối hợp, lên kế hoạch để sử dụng một cách hợp lý và hiệu quả.

Thiếu đột phá trong sử dụng kinh phí

Trong những năm qua, nguồn kinh phí cho sự nghiệp khoa học và công nghệ của huyện Châu Thành đều gặp tình trạng không sử dụng hết. Năm 2020, Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Châu Thành được cấp 204 triệu đồng để chi cho các hoạt động khoa học công nghệ. Bên cạnh việc phối hợp với Phòng Giáo dục và Đào tạo tổ chức Hội thi Tin học trẻ và Hội thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng hết 60 triệu đồng, số tiền còn lại chưa có hướng sử dụng do chưa tìm được dự án phù hợp. Trong năm nay, huyện đã lựa chọn một số mô hình có tính ứng dụng cao để đầu tư và nhân rộng, nhằm sử dụng tối ưu nguồn kinh phí này.

Trên thực tế, kinh phí sự nghiệp khoa học và công nghệ có nhiều hướng sử dụng. Ông Trần Trung Nhiệm, Phó trưởng Phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện Phụng Hiệp, cho biết: “Nguồn kinh phí này được huyện sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau như chi cho các dự án khoa học công nghệ; phục vụ công tác đo lường chất lượng, cân đối chứng ở các chợ; dùng để tổ chức các hội thi cấp huyện như Hội thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật; Hội thi Sáng tạo thanh, thiếu niên nhi đồng; Hội thi Tin học trẻ; đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn cho cán bộ và thông tin, tuyên truyền về khoa học công nghệ. Ngoài ra, kinh phí này có thể sử dụng để đầu tư cho các mô hình sản xuất có hiệu quả trên địa bàn huyện”.

Nhìn chung, kinh phí sự nghiệp dành cho khoa học và công nghệ của từng địa phương có sự chênh lệch. Nhưng điều quan trọng là với số tiền mà mình có, địa phương sử dụng như thế nào để mang lại hiệu quả cao. Với nguồn kinh phí 159 triệu mỗi năm, thành phố Ngã Bảy luôn tìm được hướng sử dụng phù hợp. Bên cạnh khoản chi cho hoạt động đo lường, kiểm tra chất lượng, thành phố còn đầu tư cho một số mô hình. Năm 2020, Phòng Kinh tế và Hạ tầng thành phố đã hỗ trợ 50% kinh phí cho 5 hộ bị ảnh hưởng bởi dịch tả heo châu Phi thực hiện mô hình nuôi lươn trong bể bạc. Ngoài ra, còn hỗ trợ nông hộ trồng 200m2 dưa lưới trong nhà màng, hiện đã thu hoạch.

Trong năm nay, Ngã Bảy dự kiến sẽ hỗ trợ người dân thực hiện mô hình trồng rau thủy canh và trồng rau an toàn trong nhà lưới. Đây là những mô hình phù hợp với kinh tế đô thị, vừa phục vụ nhu cầu sử dụng của người dân vừa phát triển kinh tế. Đây cũng là cơ sở để so sánh hiệu quả giữa hai cách trồng. “Với nguồn kinh phí được phân bổ, thành phố chủ yếu lựa chọn những mô hình gọn, thiết thực. Qua đó, sử dụng đúng mục đích, đúng nội dung chi, phát huy được hiệu quả và có thể nhân rộng được”, ông Trương Văn Chín, Trưởng phòng Kinh  tế và Hạ tầng thành phố Ngã Bảy, cho biết.

Kinh phí sự nghiệp khoa học công nghệ cấp huyện là một nguồn lực quan trọng giúp cho hoạt động khoa học và công nghệ của địa phương phát triển, mang lại hiệu quả thiết thực. Tuy nhiên, việc sử dụng như thế nào cho hợp lý cần có sự cân nhắc, xem xét kỹ. Quan trọng là cần có sự trọng tâm và đột phá trong sử dụng kinh phí đầu tư cho khoa học và công nghệ, tránh tình trạng có tiền nhưng xài không hết hoặc làm qua loa...

Bài, ảnh: ĐANG THƯ