Giải pháp giúp hạn chế xơ đen trên mít

Thời gian qua, hiện tượng xơ đen trên mít Chanrai đã làm giảm chất lượng trái, gây thất thu cho nhiều nông dân. Mới đây, PGS.TS Lê Văn Bé, Trường Đại học Cần Thơ đã thực hiện đề tài “Nghiên cứu nguyên nhân gây ra hiện tượng xơ đen và biện pháp khắc phục trên mít Chanrai”. Bước đầu, kết quả đã đem lại niềm phấn khởi cho người trồng mít trên địa bàn huyện Châu Thành.

Hiện tượng xơ đen làm trái méo mó, giảm chất lượng nên giá bán thấp.

Còn nhớ cách đây hơn 5 năm, hiện tượng xơ đen đã gây thiệt hại nặng nề cho nhà vườn huyện Châu Thành. Ông Nguyễn Văn Biểu, ở ấp Long Lợi, xã Đông Phước A, huyện Châu Thành, nhớ lại: “Lúc vườn mít của tôi được 4 năm tuổi thì bị xơ đen và chủ yếu vào mùa mưa. Lúc đầu không nhiều nên ít để ý, với lại chưa biết các triệu chứng. Đến khi hái bán, cắt mít ra mới phát hiện nên thương lái không mua. Thời điểm đó, mỗi tuần tôi thất thu từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng/2ha mít vì hiện tượng xơ đen”.

Trái mít bị xơ đen vừa không đẹp về hình dáng mà còn làm cho vị ngọt giảm đi. Chính vì vậy, ông Biểu đã mời nhiều nhà khoa học về nghiên cứu, chữa trị, trong đó có PGS.TS Lê Văn Bé. Qua nghiên cứu, ông đã đặt ra 2 giả thuyết về nguyên nhân của hiện tượng xơ đen là: do mưa nhiều nên hoa cái không thể nhận phấn và do tác nhân nấm hoặc vi khuẩn gây ra. Do đó, ông Bé đã tiến hành 2 thí nghiệm cho 2 giả thuyết này. Kết quả, là đã tìm ra nguyên nhân của hiện tượng xơ đen là do vi khuẩn. Vì khi có nước mưa, vi khuẩn sẽ theo nướm của hoa khi vươn ra ngoài thụ phấn xâm nhập vào trái, đi vào vòi nhụy và đến bầu noãn. Tại đây, vi khuẩn phát triển và làm cho múi không thụ tinh được, hạt bị lép. Nếu khi vi khuẩn vào sau khi đã thụ tinh thì làm cho hạt non bị hư và chuyển thành màu đen. Ngoài ra, còn một đường xâm nhập thứ 2 giúp vi khuẩn có thể đi vào trái là khe hở giữa các múi mít. Do hình dạng bên ngoài của mít lồi lõm nên vị trí lõm sẽ là nơi chứa nước mưa, có độ ẩm cao là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.

Từ các nghiên cứu trên, chủ nhiệm đề tài Lê Văn Bé đã tiến hành các biện pháp khắc phục. PGS.TS Lê Văn Bé đã sử dụng ky nhựa để bao quanh hoa cái lúc chưa nhận phấn dẫn đến hiện tượng xơ đen giảm đáng kể. Theo kết quả thí nghiệm thì bao hoa cái chỉ có 12% trái bị xơ đen, còn trái đối chứng không bao bị xơ đen đến 69%. Nhưng thí nghiệm này làm cho trái méo mó vì không được thụ tinh. Sau đó, ông lại dùng miếng nilon làm mái che, tránh nước mưa tiếp xúc hoa cái. Ở thí nghiệm này, có 13% trái bị xơ đen, trái tròn đều, hình dáng đẹp do được thụ phấn hoàn toàn.

Đánh giá về kết quả thử nghiệm tại vườn nhà mình, ông Nguyễn Văn Biểu cho hay: “Các nghiên cứu của thầy Bé có giảm hiện tượng xơ đen khoảng 40% so với không che hay bao trái. Tuy nhiên, cách làm này khá tốn kém và kỳ công. Nếu thực hiện theo phương pháp này thì nông dân chúng tôi sẽ khó có thể làm được vì cần kỹ thuật, chi phí đầu tư cao. Nhà vườn không thể bao hết từng trái, giúp cây tránh hoàn toàn nước mưa trong khi mùa mưa bão đang tiếp diễn. Nếu như vậy số tiền thu hoạch mít cũng không bù vào được so với chi phí bỏ ra”.

Vì vậy, biện pháp đặt ra bây giờ là cần tìm ra chủng vi khuẩn gây bệnh, tìm loại thuốc phòng trừ là khả thi nhất. PGS.TS Lê Văn Bé cho biết: “Chúng tôi đã mất rất nhiều thời gian, công sức để làm nhiều thí nghiệm, tìm ra nguyên nhân nên thời gian nghiên cứu dài hơn so với dự kiến. Vì vậy, tôi kiến nghị với Hội đồng Khoa học và Công nghệ huyện Châu Thành và các cấp nên có thêm một nghiên cứu để xác định tên vi khuẩn. Hoặc có nghiên cứu cải tiến nâng cao hơn nữa biện pháp che trái non hiệu quả hơn”.

 Được biết, diện tích trồng mít toàn huyện Châu Thành đã tăng từ 40ha (năm 2011) lên hơn 60ha (năm 2014). Dự kiến, người dân sẽ mở rộng thêm vì giá trị kinh tế cao, mau cho trái. Vì vậy, rất cần có giải pháp phòng trị hữu hiệu, giúp người dân trồng mít Thái của huyện nói riêng, cả tỉnh nói chung sống được với loại cây trồng mà mình đã chọn.

Bài, ảnh: TRÚC ANH