Đưa khoa học và công nghệ thành động lực thúc đẩy sự phát triển của tỉnh

Trao đổi với phóng viên Báo Hậu Giang về lĩnh vực khoa học và công nghệ (KH&CN), ông Huỳnh Trường Vĩnh (ảnh), Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ, chia sẻ: “Đầu tư cho KH&CN thời gian qua đã được quan tâm nhiều hơn, hiệu quả của việc đầu tư thêm cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại giúp ngành làm chủ được nhiều quy trình công nghệ cao, trong đó có việc nhân giống, bảo tồn các cây trồng chủ lực của tỉnh...”. Xoay quanh cuộc trao đổi, ông Huỳnh Trường Vĩnh còn nhấn mạnh những định hướng của ngành trong tương lai !

Thưa ông, trước tiên ông có thể sơ lược những điểm nhấn trong thành quả của ngành đóng góp vào sự phát triển của tỉnh ?

- Lãnh đạo tỉnh luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến KH&CN. Lực lượng thực hiện nhiệm vụ này của tỉnh hiện nay tuy có nhiều khó khăn nhất định nhưng những năm qua chúng tôi đã cố gắng đưa KH&CN đến gần với người dân hơn, nhất là trong sản xuất nông nghiệp. Hậu Giang vẫn là tỉnh thuần nông và đầu tư KH&CN vào sản xuất là yêu cầu tất yếu được đặt ra để tạo nền sản xuất bền vững, định hướng này luôn được ngành chú trọng.

Sản xuất rau sạch trong nhà kính, ứng dụng công nghệ để kiểm soát chất lượng đang được nhiều người dân Hậu Giang quan tâm. Ảnh: TRUNG QUÂN

Bên cạnh đó, nhiều chương trình, đề án của Trung ương đã được tỉnh cụ thể hóa theo điều kiện của tỉnh đã mang lại kết quả phấn khởi: Từ Chương trình “Hỗ trợ và phát triển tài sản trí tuệ tỉnh Hậu Giang giai đoạn 2017-2020”, chúng ta đã xây dựng được 1 chỉ dẫn địa lý. Ngành còn chủ trì, phối hợp xây dựng mới, phát triển nhiều nhãn hiệu cho nông sản của tỉnh như “Mãng cầu Hậu Giang”, cá thát lát Hậu Giang, chanh không hạt Hậu Giang, xoài cát Hậu Giang, quýt đường Long Trị…, hiện tỉnh có 9 nhãn hiệu chứng nhận và tập thể. Chúng tôi đang triển khai xây dựng nhãn hiệu tập thể “Mít Hậu Giang”. Riêng Dự án “Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa của doanh nghiệp tỉnh Hậu Giang giai đoạn 2012-2015 và tầm nhìn đến năm 2020” đã thực hiện hỗ trợ các doanh nghiệp xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm theo tiêu chuẩn HACCP, hệ thống quản lý chất lượng theo TCVN ISO 9001:2005.

Riêng lĩnh vực sở hữu trí tuệ đã có sự tiến triển thế nào, thưa ông ?

- Quyền Sở hữu trí tuệ thời gian qua đã được các doanh nghiệp, hợp tác xã, cá nhân quan tâm, chú trọng hơn về tầm quan trọng của việc đăng ký bảo hộ các đối tượng sở hữu công nghiệp (SHCN), nhất là trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế như hiện nay. Số tổ chức, cá nhân liên hệ và được hướng dẫn đăng ký SHCN ngày càng tăng, số đơn đăng ký được Cục Sở hữu trí tuệ chấp nhận và cấp văn bằng bảo hộ tăng theo từng năm. Cùng với sở hữu trí tuệ, hoạt động tiêu chuẩn đo lường chất lượng đã góp phần tích cực trong việc ngăn chặn, hạn chế sản phẩm kém chất lượng, không phù hợp quy chuẩn kỹ thuật lưu thông trên địa bàn tỉnh, phương tiện đo không đạt yêu cầu kỹ thuật, hết hạn kiểm định. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, chống gian lận thương mại, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và doanh nghiệp.

Nhiều năm qua Hậu Giang làm tốt việc triển khai hoặc đặt hàng các đề tài nghiên cứu khoa học, nhưng điều nhiều người quan tâm là việc đưa các nghiên cứu này vào thực tiễn như thế nào, ông có thể chia sẻ ?

- Với những người làm nhiệm vụ quản lý Nhà nước và trực tiếp làm KH&CN, thì chúng tôi luôn định hướng: KH&CN phải trực tiếp phục vụ cho cuộc sống, bởi vậy việc nghiên cứu cuối cùng phải hướng đến điều này.

Thực tế cho thấy, có nhiều đề tài đã được đưa vào ứng dụng, mang lại hiệu quả, nhất là những đề tài ở lĩnh vực nông nghiệp. Tuy nhiên, chúng tôi nhìn nhận từ đề tài nghiên cứu triển khai ra ứng dụng thực tiễn vẫn còn hạn chế cần khắc phục, đây cũng là trăn trở của ngành, có những lý do khách quan lẫn chủ quan và hiện nay, chúng tôi chú trọng đặt hàng những đề tài nghiên cứu mang tính thực tiễn cao, ưu tiên những vấn đề nghiên cứu lĩnh vực chuyển giao công nghệ mới, tiên tiến, công nghệ cao, công nghệ trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4.

Là tỉnh mới, còn nhiều khó khăn trong lĩnh vực này, nên việc  hợp tác về KH&CN sẽ đóng vai trò quan trọng thế nào, thưa ông ?

- Ngành đã xác định: Để hoạt động KH&CN phát triển, là “động lực quan trọng nhất để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại”, góp phần thực hiện các mục tiêu cụ thể của tỉnh nhà trong giai đoạn tới, thì phối hợp chặt chẽ với các viện, trường đại học trong cả nước đóng vai trò rất quan trọng. Tới đây, ngành tiếp tục nâng tầm hợp tác với Trường Đại học Cần Thơ, Viện lúa đồng bằng sông Cửu Long, mở rộng hợp tác với Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh cùng các trường trực thuộc, các viện nghiên cứu thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Khoa học và Công nghệ, cùng các bộ, ngành khác của Trung ương trong việc thực hiện các nhiệm vụ KH&CN, thẩm định cơ sở khoa học của chương trình phát triển kinh tế - xã hội, thẩm định công nghệ của dự án đầu tư vào tỉnh.

Định hướng trọng tâm của ngành KH&CN tỉnh nhà trong năm 2021 và những năm tiếp theo sẽ là gì, thưa ông ?

- Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hậu Giang lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2020-2025 đã nhấn mạnh: “Tăng cường các sản phẩm khoa học - công nghệ ứng dụng vào thực tiễn sản xuất và đời sống, giúp đồng bộ các khâu sản xuất trong chuỗi giá trị các sản phẩm chủ lực của tỉnh”, theo định hướng của Đảng bộ tỉnh, trong năm nay và những năm tiếp theo ngành sẽ tập trung các hoạt động chuyển giao công nghệ nhằm giải quyết đồng bộ các khâu sản xuất theo chuỗi giá trị, kết hợp truy xuất nguồn gốc để phát triển và nâng cao giá trị, sức cạnh tranh của các sản phẩm chủ lực, có lợi thế của tỉnh; phối hợp xây dựng và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, phát triển doanh nghiệp KH&CN; tập trung thúc đẩy xây dựng và bảo hộ quyền SHCN, phát triển và khai thác tài sản trí tuệ phục vụ phát triển kinh tế, tạo lập và phát triển chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận các sản phẩm đặc thù, có lợi thế của tỉnh; đẩy mạnh chống gian lận về đo lường, chất lượng trong sản xuất, kinh doanh, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong cải cách hành chính, cùng các nhiệm vụ chính liên quan của ngành…

Xin cảm ơn ông !

HOÀNG NGUYÊN thực hiện