Nguy cơ con người mất việc vì robot

Theo thống kê mới đây của Liên đoàn robot quốc tế (IRF), việc sử dụng robot để thay thế con người trong thị trường lao động đang trở thành một xu thế trong nền kinh tế công nghiệp, hiện đại, phát triển như vũ bão.

Robot làm việc cùng công nhân trong một nhà máy ở Nhật Bản. Ảnh: JAPAN TIMES

Thời đại công nghệ bùng nổ, phát triển nhanh chóng đã tạo ra những con robot thông minh, gần giống như con người. Robot với trí tuệ nhân tạo (AI) có thể làm thay con người trong rất nhiều việc. Mới đây, Công ty bảo hiểm ở Nhật Bản tuyên bố sa thải 34 nhân viên để thay thế bằng một hệ thống AI có thể tính các khoản thanh toán của những người đóng bảo hiểm. Công ty Bảo hiểm Cuộc sống chung Fukoku tin rằng AI sẽ giúp tăng 30% năng suất và tăng lợi nhuận trong vòng chưa đầy hai năm. Công ty cho biết sẽ tiết kiệm được khoảng 140 triệu yên (27,6 tỉ đồng) nhờ có AI. Theo Guardian, hệ thống AI được cài đặt trong tháng này. Chi phí duy trì là khoảng 15 triệu yên/năm (gần 3 tỉ đồng).

Hiện nay, robot đang chiếm tỷ lệ cao trong thị trường lao động. Các nhà máy sản xuất đang ngày càng sử dụng nhiều robot để thay thế cho con người trong các quy trình, khâu sản xuất đơn giản, cố định, lặp lại. Trong đó, Úc, Trung Quốc, Pháp, Đức, Ấn Độ, Italia, Nhật Bản, Anh Quốc và Mỹ là những quốc gia có tỷ lệ sử dụng robot nhiều nhất trên thế giới. Trong năm 2015, robot công nghiệp được bán trên toàn cầu vượt mốc 240.000 - chủ yếu dùng trong ngành công nghiệp ôtô, tăng 8% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, Trung Quốc là quốc gia có đơn đặt hàng robot công nghiệp nhiều nhất thế giới với 66.000 robot, tăng 16%. Ngoài Trung Quốc, các nước ở châu Á đặt mua khoảng 78.000 con. Khu vực châu Âu có doanh số bán tăng kỷ lục 9%, đạt mốc 50.000 robot công nghiệp. Tại Hoa Kỳ, Canada, Mexico, đơn đặt hàng robot công nghiệp lên đến 34.000 con, tăng 11%.

Theo dự đoán của Tập đoàn tư vấn Boston (BCG), trong khoảng 10 năm nữa, 25% công việc của con người sẽ do robot đảm nhiệm. Hay như cảnh báo của các chuyên gia đến từ Mỹ vào hồi tháng 2-2016, robot sẽ đe dọa cướp đi hàng chục triệu việc làm trong 30 năm tới. Trong cuộc chiến robot hóa này, những nhân công giá rẻ, những lao động thấp là đối tượng chịu ảnh hưởng đầu tiên. Robot sẽ thay thế vai trò của họ trong các nhà máy sản xuất, các công ty, xí nghiệp.

Theo báo cáo của Hội đồng tư vấn kinh tế Mỹ, trong tương lai những ai đang có thu nhập dao động từ 20-40 USD/giờ có 31% nguy cơ bị robot thay thế; và tỷ lệ này tăng lên đến 83% đối với những ai có thu nhập ít hơn 20 USD/giờ.

Rõ ràng robot được sáng tạo ra nhằm để thay thế cho con người trong các hoạt động lao động chân tay hay nói cách khác là để góp phần giải phóng cho con người. Tuy nhiên, nhìn nhận ở một góc độ khác, góc độ việc làm, một hệ quả  khó lường khi con người có nguy cơ mất việc làm vào tay robot.

NGUYỄN TẤN tổng hợp