Hungary đe dọa sẽ kiện EC: Căng thẳng leo thang

Việc Hungary đe dọa kiện Ủy ban châu Âu (EC) để yêu cầu bồi thường số tiền đã chi cho việc bảo vệ biên giới ngăn chặn người di cư đã khoét sâu thêm mâu thuẫn giữa nước này với EC.

Cờ của EU bên ngoài trụ sở ở Brussels. Ảnh: REUTERS

Ông Gergely Gulyas, Bộ trưởng Văn phòng Thủ tướng Hungary Viktor Orban, cho biết Budapest sẽ không bị buộc phải tiếp nhận người di cư, đồng thời nói thêm rằng những người được cấp quy chế tị nạn chính trị theo các quy định của Liên minh châu Âu (EU) sẽ được cung cấp “chuyến đi một chiều miễn phí đến Brussels”.

Ông Gulyas khẳng định: “Chúng tôi sẵn sàng kiện EC sau khi họ hoàn trả một phần hoặc toàn bộ chi phí mà các quốc gia thành viên khác phải gánh chịu để bảo vệ biên giới Schengen”.

Ông Gulyas đang ám chỉ đến quyết định của Đức vào đầu tháng 9 này nhằm thắt chặt kiểm soát biên giới trong nỗ lực kiềm chế mối đe dọa của chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo và giải quyết vấn đề di cư bất hợp pháp.

Quan chức Hungary này đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về động thái trên, cho rằng “Đức sẽ phá hủy Schengen”, trong khi dự đoán động thái này sẽ có tác động nghiêm trọng đến nền kinh tế EU.

Bộ trưởng Văn phòng Thủ tướng Hungary cũng lưu ý, Budapest đã chi 2 tỉ Euro (2,2 tỉ USD) “để bảo vệ biên giới Schengen trong những năm qua mà không nhận được bất kỳ đóng góp có ý nghĩa nào từ EU”.

Hungary từ lâu đã bất đồng quan điểm với EU về vấn đề di cư và đã từ chối hỗ trợ hạn ngạch tái định cư trên toàn khối. Chính những phản ứng này nên vào tháng 6, Tòa án Công lý châu Âu đã phạt Budapest 200 triệu Euro (220 triệu USD) vì không tuân thủ quy định về tị nạn của khối, đồng thời phạt thêm 1 triệu Euro cho mỗi ngày không tuân thủ.

Thủ tướng Orban đã lên án phán quyết này là “vô lý và không thể chấp nhận được”. Trong khi đó, các quan chức ở Budapest đã đe dọa sẽ gửi xe bus chở đầy người di cư đến Brussels. Đáp lại, EU cho biết họ sẽ sử dụng “mọi quyền hạn” để ngăn Hungary làm như vậy.

Trước đó, Hungary và EC đã phát sinh mâu thuẫn căng thẳng khi ông Orban lên tiếng muốn trở thành một “sứ giả hòa bình” cho xung đột Ukraine ngay sau khi đảm nhiệm chức vụ Chủ tịch luân phiên của EC mà không thông qua EC.

 Trong một thông báo ngày 15-7, EC cho biết sẽ tẩy chay nhiệm kỳ chủ tịch luân phiên của Hungary kéo dài trong 6 tháng cuối năm 2024 để trừng phạt việc Thủ tướng Orban tự quyết định đến Nga đàm phán về vấn đề Ukraine, đi ngược với chủ trương EU.

Chủ tịch EC bà Ursula Von der Layen đã quyết định các lãnh đạo cấp cao của EU sẽ không tham gia các cuộc họp cấp cao do Hungary tổ chức với vai trò chủ tịch luân phiên. Các chuyến đi theo thông lệ của các quan chức cấp cao EU đến Hungary mở đầu cho nhiệm kỳ chủ tịch luân phiên cũng sẽ bị hủy bỏ.

Phản ứng trước những lời chỉ trích và đe dọa tẩy chay của EU, Ngoại trưởng Hungary nhấn mạnh động thái như vậy chỉ càng khuyến khích Hungary nỗ lực nhiều hơn cho sứ mệnh hòa bình.

Từ năm 2015 đến nay, EU đã vật lộn với cuộc khủng hoảng làn sóng di cư, với mỗi năm có vài trăm ngàn người vượt biên trái phép vào “miền đất hứa” châu Âu. Hầu hết những người di cư này đều xuất phát từ Trung Đông, châu Phi và Ukraine. Lý do để họ bất chấp cả sinh mạng tìm đường đến châu Âu là vì chiến tranh, dịch bệnh, thiên tai… với mong muốn có cuộc sống tốt hơn.

Tuy nhiên, thực tế không như họ mong muốn, phần lớn các quốc gia châu Âu đều đóng cửa biên giới, tiếp nhận người tỵ nạn với số lượng hạn chế và khắt khe hơn là kỳ thị với người tị nạn. Do vậy, phần lớn họ phải sống ở các trại tị nạn thiếu thốn mọi thứ kể cả lương thực, thuốc men y tế cho chăm sóc sức khỏe, việc làm và học hành. Từ đó cuộc sống của họ cũng chưa được cải thiện.

Việc Hungary đòi kiện EC về tiếp nhận người di cư tị nạn đã khoét sâu thêm căng thẳng giữa quốc gia này với EC. Động thái này khiến khoảng cách giữa EC và kể cả EU ngày càng xa với Budapest.

HN tổng hợp