Bầu cử Chủ tịch đảng cầm quyền Nhật Bản: Nhiều vấn đề “nóng” chưa có tiền lệ

Gần đây, chính trường Nhật Bản “nóng” lên từng giờ, chưa có tiền lệ với cuộc bầu cử Chủ tịch LDP.

Các ứng cử viên tham gia tranh luận công khai. Ảnh: JIji Press

Theo đó, bầu cử Chủ tịch đảng cầm quyền Tự do Dân chủ (LDP) được dư luận và giới quan sát, phân tích chính trị đặc biệt quan tâm. Bởi lẽ, lý do bề nổi là tân Chủ tịch của đảng này sẽ đồng thời là tân Thủ tướng của Nhật Bản. Tuy nhiên, còn một lý do sâu xa hơn, đó là những điểm đặc biệt, chưa từng có từ trước đến nay của cuộc bầu cử này.

Có thể nói, bầu cử lần này, tuy là việc không thể không làm của LDP, nhưng thiếu vắng nhiều điều kiện cần và đủ cả về “thiên thời” lẫn “địa lợi” và “nhân hòa”.

Thứ nhất, bầu cử Chủ tịch LDP diễn ra trong bối cảnh đảng này đang phải đối mặt với hàng loạt vấn đề làm suy giảm lòng tin của nhân dân như: các vụ bê bối liên quan tới chi phí cho các hoạt động chính trị, được gọi là “quỹ chính trị” của một số chính trị gia trong đảng, tỷ lệ ủng hộ giảm sút, nguy cơ mất ghế trong bầu cử Hạ viện nhiệm kỳ tới tăng cao, các đảng đối lập đang có những bước “chạy đua” quyết liệt nhằm giành chính quyền, nội bộ đảng vẫn còn tồn tại các phe phái, làm yếu đi sức mạnh tổng thể. Ngoài ra, yếu tố bất khả kháng là thiên tai liên tiếp xảy ra cũng tạo ra những bất lợi không nhỏ cho LDP.

Điều bất ngờ hơn cả là đương kim Chủ tịch đảng, Thủ tướng Kishida Fumio đột ngột tuyên bố không tham gia tranh cử và sẽ thôi chức vụ thủ tướng ngay sau khi LDP có Chủ tịch mới.

Mặt khác, cuộc bầu cử lần này có số ứng cử viên đủ điều kiện tranh cử cao nhất với 9 người, vượt xa số 5 ứng cử viên của năm 1972. Theo giới phân tích chính trị, điều này cho thấy trong nội bộ LDP vẫn đang tồn tại dai dẳng sự thiếu tập trung quyền lực và sự phân tán nhất định trong các đảng viên, mặc dù đương kim Chủ tịch đảng, Thủ tướng Kishida đã nhiều lần yêu cầu giải tán các phe phái, để không còn phái mạnh, phe yếu, mà chỉ còn một đảng Tự do Dân chủ thống nhất, đpầy sức mạnh.

Hệ quả của vấn đề trên sẽ dẫn tới sự cạnh tranh quyết liệt giữa các ứng viên, không chỉ về tranh luận chính sách hay tập trung phiếu, mà còn cả trong khâu vận động để có đủ người tiến cử. Bởi lẽ, theo quy định, để có đủ điều kiện tranh cử, mỗi ứng cử viên cần ít nhất 20 người tiến cử, trong khi số người có đủ điều kiện để tiến cử người khác chỉ có 367 người và 1 người không có quyền giới thiệu nhiều người ứng cử.

Một vấn đề khác được cho là mới lạ khi cuộc bầu cử lần này có tới 2 ứng cử viên nữ và cả hai đều là những chính trị gia tên tuổi. Thứ nhất là bà Takaichi Sanae, Bộ trưởng An ninh kinh tế được đánh giá cao về những biện pháp phục hồi tăng trưởng, duy trì ổn định khi Nhật Bản chuyển từ mô hình kinh tế thiểu phát sang mô hình kinh tế tăng trưởng mới. Thứ hai là bà Kamikawa Yoko lại được biết tới với đường lối ngoại giao hiệu quả như: cải thiện quan hệ với Hàn Quốc, mở rộng ảnh hưởng và sự hiện diện của Nhật Bản tại nhiều khu vực quan trọng trên thế giới... Cả hai ứng cử viên nữ này đều sáng giá khi cạnh tranh chức Chủ tịch LDP.

Trong khi đó, bầu cử lần này lại có 2 ứng cử viên trẻ, dưới 50 tuổi. Đó là nguyên Bộ trưởng An ninh Kinh tế Kobayashi Takayuki (49 tuổi) với 4 lần trúng cử Hạ viện, và nguyên Bộ trưởng Môi trường Koizumi Shinjiro (43 tuổi) với nhiệm kỳ Hạ nghị sĩ thứ 5 liên tiếp. Hai ông đều được đánh giá cao và nhận được sự ủng hộ về cách nghĩ đột phá, đầy sức trẻ, khát vọng cải cách.

Những yếu tố trên “vô hình trung” đã tạo ra nhiều vấn đề mới, “nóng” xưa nay chưa có tiền lệ trong lịch sử bầu cử Chủ tịch LDP. Do vậy, cuộc đua vào ghế Chủ tịch LDP sẽ càng gây cấn và khó đoán định. Bài toán khó này chỉ có thể tìm được câu trả lời vào ngày 27-9 tới, khi kết quả bầu cử Chủ tịch LDP 2024 được công bố.

HN tổng hợp