Đề xuất xử lý hình sự tài xế có nồng độ cồn 'chưa thuyết phục'

Thứ Năm, ngày 01/02/2024 | 11:19

Nhiều chuyên gia cho rằng đề xuất "xử lý hình sự tài xế vi phạm nồng độ cồn ngay cả khi chưa gây hậu quả" khó đảm bảo cơ sở pháp lý và không khả thi.

Tại hội thảo "Tác hại của rượu, bia đối với người tham gia giao thông đường bộ" do Bộ Công an phối hợp Bộ Y tế tổ chức ngày 29/1, Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia Trần Hữu Minh đề xuất xử lý hình sự tài xế vi phạm nồng độ cồn ở mức đặc biệt nghiêm trọng (vượt mức 3) dù chưa gây hậu quả.

Theo ông Minh, pháp luật hiện hành quy định tài xế có nồng độ cồn ở mức 3 (trên 0,4 mg/lít khí thở hoặc quá 80 mg/100 ml máu) dù cao đến mấy vẫn chung một hình phạt. Điều này chưa hoàn toàn phù hợp nguyên tắc cơ bản trong xử phạt hành chính, đó là phạt tương xứng mức độ vi phạm.

Do vậy, Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia đề nghị quy định mức độ nào là "đặc biệt nghiêm trọng" khiến tài xế mất kiểm soát hoàn toàn và bị xử lý theo khoản 4, điều 260 Bộ luật Hình sự.

Theo Bộ luật này, vi phạm giao thông có khả năng dẫn đến hậu quả như làm 3 người chết trở lên, gây thiệt hại tài sản 1,5 tỷ đồng trở lên... nếu không được ngăn chặn kịp thời thì có thể bị phạt tù đến một năm.

Thiếu tướng Trần Đức Thuận, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh. Ảnh: Media Quốc hội

Trả lời VnExpress, thiếu tướng Trần Đức Thuận, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh, cho hay đề xuất trên đã được tính đến khi các cơ quan xây dựng pháp luật hình sự. Bộ luật Hình sự đã bổ sung điều khoản tăng nặng đối với người điều khiển phương tiện có nồng độ cồn gây tai nạn.

Tuy nhiên, trong thực tế cơ quan chức năng vẫn phải dựa vào mức độ thiệt hại về tính mạng, sức khỏe và tài sản để xem xét yếu tố cấu thành tội phạm, làm căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự. "Nếu muốn xử phạt hình sự, cần đánh giá đầy đủ xem đây có phải một tội mới cần được quy định khi sửa đổi Bộ luật Hình sự. Còn chưa gây hậu quả mà xử phạt hình sự thì tôi chưa đồng tình", thiếu tướng Thuận nêu quan điểm.

Ông đề nghị khi xem xét đề xuất này, cơ quan chức năng cần nghiên cứu kỹ, đánh giá tổng thể thực trạng vi phạm pháp luật an toàn giao thông, nhất là nồng độ cồn, xem đây có phải nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tai nạn. Trong quá trình sửa đổi luật, các cơ quan có thể tính đến việc tăng nặng mức độ xử phạt hành chính trước.

Về việc học tập luật pháp quốc tế xử lý vi phạm nồng độ cồn, ông Thuận cho rằng "không phải mô hình tiên tiến nào cũng áp dụng được vào Việt Nam, vì người Việt có đặc thù văn hóa, phong tục, thói quen riêng". Vấn đề vi phạm nồng độ cồn khi lái xe chủ yếu xuất phát từ nhận thức, ý thức trách nhiệm của công dân. "Việc áp dụng các biện pháp như hiện nay đã đủ sức răn đe và đem lại hiệu quả. Tuy nhiên, để loại bỏ hoàn toàn vi phạm là rất khó, chỉ có thể giảm xuống một mức rất thấp, nhưng cần thêm thời gian", ông nói.

Ông Bùi Danh Liên, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội, cũng cho rằng hiện nay chưa có cơ sở khoa học vững chắc khẳng định một mức nồng độ cồn cụ thể có thể khiến người điều khiển xe gây tai nạn. Trong khi đó, luật hóa nội dung này phải dựa trên cơ sở pháp lý rõ ràng để đảm bảo khả thi.

Pháp luật hiện hành quy định tương đối chặt chẽ về xử lý lái xe vi phạm nồng độ cồn cả về hành chính và hình sự. Đa phần lái xe bị xử lý hình sự đều gây ra hậu quả và có đủ căn cứ xác minh tội danh theo quy định. "Nhận thức của lái xe giờ đây đã tốt hơn nhiều. Liên hoan, tiệc tùng không rượu bia cũng không còn xa lạ khi công an liên tục ra quân xử lý vi phạm nồng độ cồn", ông Liên nói.

Cảnh sát giao thông kiểm tra nồng độ cồn trên đường Lê Quang Đạo, Hà Nội, ngày 1/1/2024. Ảnh: Ngọc Thành

Dưới góc nhìn pháp lý, tiến sĩ Luật Hình sự Nguyễn Hữu Thế Trạch, Đoàn Luật sư TP HCM, nói việc áp dụng khoản 4 Điều 260 Bộ luật Hình sự về "khả năng thực tế gây ra hậu quả" trong thực tế là rất khó.

Pháp luật hiện hành chưa hướng dẫn về "khả năng thực tế gây ra hậu quả". Khi chứng minh tội phạm theo khoản này, cơ quan tiến hành tố tụng phải chứng minh ba vấn đề. Đó là có vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông; khả năng gây ra hậu quả cùng mối quan hệ nhân quả giữa hành vi vi phạm và khả năng thực tế gây ra hậu quả, tính có lỗi của chủ thể thực hiện hành vi.

"Rất khó chứng minh khả năng gây ra hậu quả bởi thiên về định tính, như thế nào, trong hoàn cảnh, trường hợp nào có khả năng gây ra hậu quả này", luật sư Trạch nói.

Ông cho rằng ngay cả khi có bộ tiêu chí để xác định, nhưng muốn áp dụng để xử lý hình sự thì sẽ phụ thuộc vào đánh giá của cơ quan tiến hành tố tụng - những người không trực tiếp ở trong hoàn cảnh đó và rất khó tránh khỏi đánh giá mang tính chủ quan.

"Bản thân khoản 4 Điều 260 Bộ luật Hình sự vốn khó khăn trong thực tiễn áp dụng pháp luật. Do vậy, nếu muốn phân hóa trường hợp vi phạm nồng độ cồn kịch khung để chuyển sang xử lý hình sự, tôi cho là chưa thuyết phục", ông Trạch nói.

 

Hồi tháng 11/2023, quy định xử phạt tài xế có nồng độ cồn gây tranh luận khi Quốc hội thảo luận dự án Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ. Nhiều đại biểu cho rằng cấm tuyệt đối người có nồng độ cồn lái xe như hiện nay chưa phù hợp và nên thiết kế giới hạn để đưa ra mức phạt.

Thẩm tra dự án luật, Ủy ban Quốc phòng và An ninh cho biết một số ý kiến trong Ủy ban cũng đề nghị cân nhắc việc cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi lái xe vì "quá nghiêm khắc và chưa thực sự phù hợp văn hóa, phong tục, tập quán của một bộ phận người dân Việt Nam". Các thành viên này đề nghị tham khảo kinh nghiệm quốc tế và quy định nồng độ cồn ở mức độ phù hợp đối với từng loại phương tiện; bảo đảm tính thống nhất với quy định của Bộ luật Hình sự.

Dự kiến dự luật được Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp giữa năm 2024.

 

Theo Sơn Hà - Quốc Thắng (vnexpress.net)

Xem thêm

Tăng cường xử lý vi phạm an toàn giao thông

08:11 09/12/2024

Ban An toàn giao thông (ATGT) tỉnh thông tin, 11 tháng đầu năm 2024, toàn tỉnh xảy ra 149 vụ tai nạn giao thông, làm chết 67 người, bị thương 101 người, so cùng kỳ năm 2023, giảm 16 vụ, giảm 33 người chết, giảm 3 bị thương. Tuy giảm cả 3 tiêu chí nhưng tình hình trật tự, ATGT vẫn chưa bền vững, bởi nhiều nguyên nhân.

Nỗi lo từ những tuyến đường xuống cấp

08:10 09/12/2024

Nhiều con đường nông thôn trên địa bàn tỉnh đang xuống cấp trầm trọng gây cản trở giao thông và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn với người dân địa phương.

Bộ Công an nghiêm cấm giữ xe nếu tài xế không có lỗi trong vụ tai nạn

15:28 05/12/2024

Theo thông tư 72/2024 Bộ Công an, sau khi kết thúc khám nghiệm hiện trường tai nạn, nếu xác định người lái xe không có lỗi thì chiếc xe đó phải được trả ngay cho chủ sở hữu hoặc người điều khiển.

Nghiêm cấm việc bao che cho cán bộ, đoàn viên vi phạm nồng độ cồn

09:33 28/11/2024

(HG) - Ban Thường vụ Liên đoàn Lao động tỉnh đã có công văn đề nghị các công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở và công đoàn cơ sở trực thuộc triển khai thực hiện nghiêm Chỉ thị số 35 ngày 17-9-2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc xử lý cán bộ, công chức,

Đường công vụ 13.000 cần được sửa chữa

08:29 27/11/2024

(HG) - Hơn 1 tháng nay, Báo Hậu Giang liên tục nhận được phản ánh của người dân về tình trạng bất an khi lưu thông qua tuyến đường công vụ 13.000 thuộc địa bàn huyện Vị Thủy.

Nỗi đau tai nạn giao thông

08:26 21/11/2024

Hệ lụy từ những vụ tai nạn giao thông (TNGT) rất lớn, nó không chỉ là nỗi đau mất người thân, về thể xác do thương tật gây ra, mà còn khiến nhiều gia đình lâm vào cảnh khó khăn, bế tắc…

Miệt mài nối liền những vùng quê

08:25 21/11/2024

Đau đáu trước cảnh xuống cấp của những chiếc cầu, đường nông thôn, anh Nguyễn Hoài Thanh, ở xã Hòa An, huyện Phụng Hiệp, đã quyết định vận động kinh phí, bỏ công sức xây cầu và “chữa lành” những tuyến đường quê.

Tuyên truyền, phổ biến sâu rộng Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ

08:20 19/11/2024

(HG) - UBND tỉnh vừa có Kế hoạch triển khai thi hành Luật Trật tự, an toàn giao thông (ATGT) đường bộ trên địa bàn tỉnh.

Quan tâm đảm bảo an toàn giao thông cho học sinh

07:10 14/11/2024

Đảm bảo trật tự, an toàn giao thông (ATGT) cho học sinh được các cấp, các ngành trên địa bàn tỉnh quan tâm thực hiện với nhiều biện pháp phù hợp,

Tuyên truyền Luật Trật tự, an toàn giao thông

09:20 13/11/2024

(HG) - Ban Thanh niên Công an tỉnh vừa phối hợp với một số đơn vị liên quan tổ chức tuyên truyền Luật Trật tự, an toàn giao thông và hướng dẫn kỹ năng tham gia giao thông an toàn cho các em học sinh của Trường THPT Vị Thanh nhân Ngày Pháp luật Việt Nam (9-11) năm 2024.

THÔNG TIN CẦN BIẾT
Nhiều mây, có mưa, có nơi mưa vừa, mưa to và rải rác có dông. Gió tây nam cấp 3. Trong cơn dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh.

Hơn 800 cán bộ, hội viên cựu chiến binh được tập huấn về công tác hội

17:16 09/12/2024

(HGO) - Hội Cựu Chiến binh (CCB) tỉnh thông tin, đầu năm đến nay, các cấp hội tổ chức được 10 lớp tập huấn về công tác hội (cấp tỉnh 1 lớp, cấp huyện 9 lớp), với 828 cán bộ chủ chốt hội cơ sở tham dự.

Gần 37.000 công dân được cấp thẻ căn cước

17:14 09/12/2024

(HGO) - Qua gần 5 tháng triển khai Luật Căn cước năm 2023 (có hiệu lực từ ngày 1-7-2024), lực lượng cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội của toàn tỉnh đã thu nhận hồ sơ và cấp căn cước cho gần 37.000 công dân đủ điều kiện từ 14 tuổi trở lên và trẻ em dưới 14 tuổi có nhu cầu làm căn cước.

Nỗ lực thực hiện chỉ tiêu

13:53 09/12/2024

Năm 2024, Nghị quyết của HĐND tỉnh đề ra 18 chỉ tiêu chủ yếu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, ước cả năm có 18/18 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch.

Năm 2024, thu nhập bình quân đầu người ở Hậu Giang đạt 93 triệu đồng

09:13 09/12/2024

(HGO) - Sáng ngày 9-12, HĐND tỉnh khóa X, nhiệm kỳ 2021-2026 khai mạc Kỳ họp thứ 23 (kỳ họp cuối năm). Tham dự có ông Trần Văn Huyến, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; ông Đồng Văn Thanh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh…