Khởi sắc nông thôn mới

Từ năm 2010 đến nay, chương trình xây dựng nông thôn mới ở ĐBSCL đạt kết quả khích lệ trên nhiều mặt. Các vùng nông thôn được đầu tư ngày càng khang trang, cộng với ứng dụng nhiều mô hình sản xuất hợp lý giúp người dân tăng thu nhập, cải thiện đời sống...

Chuyển đổi sản xuất hiệu quả góp phần nâng dần tiêu chí thu nhập tại các xã xây dựng nông thôn mới ở Hậu Giang. Ảnh: H.THU

Thay đổi tích cực

Theo Bộ NN&PTNT, chương trình nông thôn mới những năm qua đã không ngừng đầu tư xây dựng giao thông nông thôn ở ĐBSCL ngày càng hoàn thiện. Đến nay, toàn vùng có trên 97% số xã có đường ô tô đến huyện; gần 97% đường trục xã được bê tông, nhựa hóa; trên 91% đường nông thôn ở các xã được thảm nhựa, bê tông. Các địa phương trong vùng vận động đơn vị, người dân, mạnh thường quân tài trợ xây mới nhiều cầu bê tông, đáp ứng nhu cầu đi lại và vận chuyển nông sản dễ dàng. Bên cạnh đó, hệ thống thủy lợi và phòng, chống thiên tai được chuyển đổi đáp ứng nền nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu. Ở An Giang, Đồng Tháp, Hậu Giang, thành phố Cần Thơ… còn tích cực đầu tư xây mới nhiều trường học; cải tạo các trạm y tế xã, nâng cấp trụ sở ở ấp và nhà văn hóa ấp khang trang phục vụ nhu cầu sinh hoạt, nơi trao đổi kiến thức của người dân nông thôn. 

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Quốc Doanh nhận định: “Cùng với nông thôn phát triển thì nông nghiệp ở ĐBSCL đang chuyển theo hướng “thủy sản - trái cây - lúa”; từng bước hình thành các vùng sản xuất tập trung quy mô lớn, chuyên canh nông sản chủ lực gắn với chế biến, nâng cao giá trị”. UBND huyện Chợ Mới (An Giang) cho biết, hiện nay sản xuất rau màu ở huyện cho thu nhập bình quân hơn 390 triệu đồng/ha/năm, còn cây ăn trái đạt 321 triệu đồng/ha… giúp nhiều hộ vươn lên khá giả. Khi đời sống người dân thay đổi tích cực thì bà con mạnh dạn tham gia cùng chính quyền xây dựng nông thôn mới.

Ông Nguyễn Thanh Hùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp, bộc bạch: Chương trình nông thôn mới đã lan tỏa rộng khắp đến từng hộ gia đình nông thôn, người dân hiểu rõ ý nghĩa, quyền lợi và trách nhiệm của mình; sự ý thức tự lực, hợp tác của người dân ngày càng được nâng cao rõ rệt. Chỉ tính riêng năm 2019, toàn tỉnh huy động các nguồn khoảng 47.629 tỉ đồng xây dựng nông thôn mới. Nhờ đó mà đến nay ở Đồng Tháp có 70 xã đạt chuẩn nông thôn mới (chiếm gần 60%); 8 xã đạt 19 tiêu chí, 39 xã đạt từ 13-18 tiêu chí. Chất lượng cuộc sống của người dân nông thôn cải thiện, hộ nghèo giảm xuống còn 2,73%...

Ông Huỳnh Thành Hữu, Phó Chánh Văn phòng điều phối nông thôn mới tỉnh Hậu Giang, cho rằng: Xây dựng nông thôn mới góp phần thay đổi bộ mặt nông thôn trên địa bàn tỉnh. Kết cấu hạ tầng kỹ thuật - kinh tế - xã hội, nhất là hệ thống điện, đường, trường, trạm, cơ sở vật chất văn hóa, công trình thủy lợi… ngày càng được đầu tư cơ bản, đồng bộ và hoàn thiện đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, phục vụ nhu cầu sản xuất và sinh hoạt của người dân. Từ những chủ trương, chính sách, kêu gọi đầu tư, hỗ trợ chăm lo cho người dân trong phát triển sản xuất, chăm lo cho đời sống văn hóa, tinh thần, bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội đã mang lại cho người dân nông thôn yên tâm sản xuất. Cùng với những chính sách chăm lo đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, ưu đãi phát triển kinh tế tập thể... góp phần nâng cao hiệu quả phát triển sản xuất, nâng cao giá trị lao động cho lao động nông thôn, nâng cao thu nhập cho người dân. Từ đó, thu nhập bình quân đầu người/năm ở các xã nông thôn mới tăng lên đáng kể, tiêu chí nông thôn mới của các xã trên địa bàn tỉnh đều có sự chuyển biến tích cực. Hàng năm, số tiêu chí bình quân/xã đều tăng, số xã đạt chuẩn nông thôn mới đều đạt và vượt kế hoạch đề ra.

Nhiều nguồn lực chung tay xây dựng giao thông nông thôn ở Hậu Giang. Ảnh: H.TÂN

Nhiệm vụ lâu dài

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường cho rằng, từ những kết quả của giai đoạn 2010-2020, các tỉnh ĐBSCL cần xác định tiêu chí, nhiệm vụ cụ thể để tập trung nâng cao chất lượng xây dựng nông thôn mới trong thời gian tới theo hướng bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu. Cụ thể, xây dựng nông thôn mới phải thuận thiên, dựa vào các quy luật tự nhiên để phát triển. Cơ sở hạ tầng cần được quy hoạch và đầu tư theo hướng thông minh, đảm bảo an toàn trước thiên tai... Mục tiêu đến năm 2025, toàn vùng ĐBSCL phấn đấu có 4 địa phương cấp tỉnh được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nông thôn mới. Có ít nhất 50% đơn vị cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới (trong đó, toàn vùng có khoảng 10 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu). Cấp xã có ít nhất 75% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có khoảng 30% số xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và 5% số xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Ngoài ra, tập trung nâng cao chất lượng cuộc sống người dân nông thôn, tăng thu nhập bình quân ít nhất 1,8 lần so với năm 2020.

Để đạt được mục tiêu đề ra, Bộ NN&PTNT yêu cầu các tỉnh ĐBSCL phát huy vai trò chính quyền các cấp; đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu sản xuất, xây dựng các mô hình nông nghiệp quy mô lớn, phát triển chuỗi liên kết sản xuất hỗ trợ nông dân. Huy động tối đa các nguồn lực để thực hiện nông thôn mới; tiếp tục phát huy vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, cùng cộng đồng dân cư trong xây dựng nông thôn mới. Theo ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch UBND tỉnh An Giang: “Giai đoạn 2021-2025, toàn tỉnh có thêm 28 xã và 2 huyện đạt chuẩn nông thôn mới; 3 xã đạt nông thôn mới nâng cao; thu nhập bình quân đầu người ở các xã nông thôn mới cố gắng đạt 65 triệu đồng… Tỉnh đề nghị các cấp, các ngành cần tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, hành động trong xây dựng nông thôn mới. Từng ngành, từng địa phương không ngừng đổi mới tư duy, cách làm, phát huy tính năng động và sáng tạo trong thực hiện chương trình; đồng thời xác định đây là nhiệm vụ lâu dài, không có điểm dừng...”.

UBND tỉnh Hậu Giang xác định xây dựng nông thôn mới phải đảm bảo tính thực chất, hiệu quả, tránh hình thức, lãng phí, nhất là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân. Tập trung hỗ trợ các xã vùng khó khăn; củng cố, giữ vững tiêu chí ở các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao. Giải quyết yêu cầu bức thiết phục vụ sản xuất và dân sinh như đường giao thông, thủy lợi nội đồng, hệ thống công trình cung cấp điện, nước sinh hoạt, nước sạch, tạo chuyển biến về cảnh quan, vệ sinh môi trường nông thôn, an ninh trật tự.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang Trương Cảnh Tuyên cho biết: Tỉnh xác định tiềm năng thế mạnh của từng địa phương để tiếp tục rà soát điều chỉnh quy hoạch xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn 2021-2030 làm cơ sở để tổ chức triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới, chuyển dần phát triển sản xuất nông nghiệp từ chiều rộng sang chiều sâu. Ưu tiên hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị đối với các sản phẩm nông nghiệp chủ lực ở địa phương, đưa khoa học công nghệ vào sản xuất, phấn đấu đến năm 2030 nâng cao thu nhập cho người dân ở địa phương từ 1,5-2 lần so với năm 2020. Triển khai thực hiện có hiệu quả các kế hoạch về xây dựng khu dân cư kiểu mẫu - vườn mẫu, xây dựng xã nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu, huyện nông thôn mới trên địa bàn tỉnh. Tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả các tiêu chí nông thôn mới, đặc biệt ưu tiên các tiêu chí về đời sống người dân, văn hóa, môi trường, an ninh trật tự. Huy động các nguồn lực xây dựng cơ sở hạ tầng ở địa phương; đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, tránh dàn trải; ưu tiên các dự án bức xúc phục vụ cho nhu cầu cấp thiết cho sản xuất và đời sống Nhân dân. Tiếp tục củng cố, nâng chất các đơn vị đã đạt chuẩn...

UBND thành phố Cần Thơ lưu ý, dù đề ra mục tiêu đến năm 2025 có 100% số xã và 100% số huyện về đích nông thôn mới; nhưng vấn đề quan trọng là tập trung các giải pháp nhằm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân nông thôn, bởi dân là đối tượng được thụ hưởng những lợi ích từ chương trình này. Do đó, Cần Thơ đã chỉ đạo các địa phương thực hiện tốt tuyên truyền sâu rộng, bám sát phương châm “người dân dễ hiểu, dễ thấy, dễ làm và dễ đóng góp”. Đây là bước ngoặt giúp người dân chuyển biến về nhận thức, tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới...

H.TÂN - H.THU