Làm vàng lá thủ công ở Myanmar

Độ dày của tấm vàng lá làm thủ công ở các xưởng tại thành phố Mandalay, Myanmar chỉ khoảng 0,0001 inch, tức mỏng hơn sợi tóc khoảng 30 lần.

Công đoạn dán lá vàng mỏng lên giấy. Nguồn: MYANMAR TIMES

Nghề làm vàng lá ở Myanmar đã có từ nhiều thế kỷ, gắn liền với các nghi lễ Phật giáo, các bức tượng ở chùa thường được dát vàng lá. Chất liệu vàng cũng biểu trưng cho mặt trời, ngọn lửa của sự tinh khiết, tri thức và giác ngộ. Vàng lá sản xuất thủ công nhiều nhất tại các xưởng ở Mandalay, thành phố lớn thứ 2 của Myanmar.

Những hạt vàng được xếp chồng lên, xen kẽ giữa nhiều lớp giấy tre, sau đó đặt vào một cái túi da. Túi da được cố định trong một bệ đỡ và chân đế thô sơ. Khung cảnh quen thuộc tại các xưởng làm vàng lá là những công nhân xếp thành hàng dài, dùng búa đập vào túi da để làm mỏng vàng. Chiếc búa nặng khoảng 3kg hạ xuống đều đặn, vàng dần được dàn mỏng, họ lại chia thành miếng nhỏ hơn rồi xếp vào các tấm giấy để tiếp tục đập. Dưới sức nóng của khoảng 20.000 nhát búa, trong suốt 5 tiếng đồng hồ, vàng lá đạt tới độ mỏng hơn cả sợi tóc.

Thời gian đập búa của mỗi người thợ tính bởi một chiếc đồng hồ bằng gáo dừa, cứ sau 1 giờ thợ được nghỉ 15 phút. Min Min, một thợ làm vàng kỳ cựu ở Myanmar, cho biết: “Đây là một công việc vất vả, đòi hỏi phải ăn uống đầy đủ để có sức khỏe, sức bền. Ngoài ra, mỗi người làm theo nhịp riêng, không mất tập trung bởi nhịp đập búa của những người bên cạnh. Một viên vàng nhỏ kích thước bằng móng tay có thể làm ra 200 tờ vàng lá diện tích khoảng 6,5cm2.

Công đoạn tiếp theo là các lá vàng được cắt bằng dao sừng trâu và dán trở lại lên tờ giấy mỏng. Trong căn phòng thực hiện công đoạn này hoàn toàn kín gió bởi chỉ cần một làn gió nhẹ cũng dễ thổi bay những lá vàng. Sau khi hoàn thành, các lá vàng từ đây mới được mang đi khắp đất nước, dát lên các tượng hoặc các vật dụng trang trí. Từ những bức tượng lưu niệm nhỏ xinh cho đến bức tượng khổng lồ sau khi dát lá vàng thì bừng sáng như được phủ tơ vàng óng ánh. 

  T.NGỌC (tổng hợp từ National geographic, Myanmar times)