Dành cho tài tử một tình yêu lớn

Tâm huyết với bộ môn đờn ca tài tử (ĐCTT), nghệ nhân Nguyễn Thanh Triều (Phòng Nghệ thuật quần chúng), Trung tâm Văn hóa tỉnh Hậu Giang, chắt chiu gầy dựng phong trào, tìm kiếm và phát hiện, chăm bồi những nhân tố mới.

Nghệ nhân Thanh Triều trong một cuộc thi đờn ca tài tử Nam bộ tại Cà Mau. (Ảnh NVCC)

7 tuổi đã tham gia phong trào

Nghệ nhân Thanh Triều là con út trong gia đình đông anh, chị em, từ nhỏ, đã được cha mẹ, anh chị bảo bọc, thương yêu. Xã Vị Đông, huyện Vị Thủy, quê anh có phong trào văn nghệ, đặc biệt là ĐCTT rất sôi động. Các anh của anh cũng là những thành viên tích cực, biết đờn, ca tài tử, nên đứa em út này được ưu tiên tháp tùng. Anh nhớ lại: “Đâu chừng 7 tuổi là tôi hát được một số bài bản nhỏ: Mẫu Tầm Tử, Văn Thiên Trường, Phụng Hoàng, 4 câu vọng cổ, Lý con sáo… Nghe mấy anh, mấy chú khen có chất giọng nên khoái lắm, hễ rảnh là hát và cũng để ý xem người lớn hát ra sao để học theo y chang. Lớn hơn một chút, tham gia phong trào văn nghệ ở địa phương, lúc đầu là cộng tác viên, học xong cấp 3, mình làm công tác văn hóa ở xã. Từ đây, bắt đầu chuyển hướng và tiếp tục học tập, tôi rèn để có thể đứng vững và phát huy tố chất, niềm đam mê”.

Năm 1996, anh được tạo điều kiện học lớp sơ cấp 6 tháng về tài tử, cải lương, tại Trường Văn hóa Nghệ thuật Cần Thơ. Đây là khoảng thời gian anh thấy ý nghĩa nhất, vì đã được học những kiến thức cơ bản của tài tử, cải lương, giúp anh phân biệt hai thể loại này để chọn cách thể hiện đúng chất nhất. Từ đó, anh càng thấy yêu mến tài tử và tìm được đường đi cho mình, để có thể phát huy được chất giọng. Khi trở về địa phương, anh đã phát huy được những kiến thức của mình, bắt đầu hành trình gầy dựng phong trào văn nghệ ở địa phương. Được vài năm, anh về Đội Tuyên truyền lưu động, Trung tâm Văn hóa, Thông tin - Thể thao thị xã Vị Thanh (nay là thành phố Vị Thanh), bắt đầu một hành trình mới, vừa làm diễn viên, vừa tham gia gầy dựng phong trào ĐCTT và tham gia các hội thi, hội diễn. Sau khi chia tách tỉnh Hậu Giang, anh về Trung tâm Văn hóa tỉnh, theo dõi hoạt động của các CLB ĐCTT trong tỉnh, từ đó, phát hiện và chăm bồi những nhân tố mới, đồng thời xây dựng và tổ chức hoạt động thường xuyên CLB ĐCTT của Trung tâm Văn hóa tỉnh, như một CLB kiểu mẫu...

Tiếp tục góp sức, giữ gìn đam mê

Nghệ nhân Thanh Triều chia sẻ, về Trung tâm Văn hóa tỉnh đã tạo điều kiện cho anh phát huy niềm đam mê của mình. Anh đã có điều kiện rèn luyện, học tập khả năng ca, diễn tài tử từ các nghệ nhân trong tỉnh, dần hoàn thiện kiến thức và trải nghiệm của chính mình với môn nghệ thuật này. Được giao trách nhiệm quản lý các CLB ĐCTT trên địa bàn tỉnh, anh thường xuyên kiểm tra, tham gia sinh hoạt định kỳ cùng các CLB, chia sẻ những kiến thức mình có được để tiếp thêm ngọn lửa đam mê, giúp các nghệ nhân hiểu đúng, hát đúng để ĐCTT tiếp tục được lưu truyền và sống trong lòng Nhân dân. Anh là nhân tố tích cực tiếp lửa đam mê cho những nghệ nhân ở cơ sở. Cũng từ đó, có điều kiện phát hiện những nhân tố mới để tiếp tục chăm bồi, phát huy. Anh cho biết, hiện tại, anh đang tổ chức các buổi giao lưu ĐCTT giữa CLB của tỉnh với các huyện, thị, thành phố, vừa học tập, vừa chia sẻ kinh nghiệm, để các thành viên đờn, ca ngày một đúng và hay hơn, phát huy được cái hay, cái đẹp của bộ môn nghệ thuật này.

Cùng với việc chăm bồi và phát huy các CLB ĐCTT, anh còn phát huy khả năng ca diễn của mình bằng việc tham gia các cuộc thi tài tử cấp khu vực. Mỗi lần tham gia anh lại tích lũy cho mình nhiều kinh nghiệm trong cách ca, cách diễn, cách thể hiện sao ra chất tài tử. Cũng có khi anh phụ diễn cho các nghệ nhân khác.

Còn nhớ, từng gặp anh phụ diễn trong cuộc thi cải lương Giải Mộc Quán Nguyễn Trọng Quyền ở Cần Thơ, nhiều giám khảo đã tấm tắc khen và tiếc sao anh không thi chính thức. Kể cho anh nghe chuyện này, anh cười: “Thật ra, phụ diễn cũng có niềm vui riêng. Mình cũng học được rất nhiều kinh nghiệm. Mình còn phải cố gắng nhiều hơn để giúp cho bạn diễn hoàn thành tốt nhất phần thi của mình. Bạn đạt giải vui một, mình vui mười lận”. Sự nhiệt tâm, nhiệt tình của anh càng thể hiện rõ trong từng câu chuyện anh kể, từng sự kiện xảy ra trong suốt quá trình anh học tập và rèn luyện, để cùng tiếp lửa cho ĐCTT. Trong câu chuyện đó, anh giúp cho mọi người hiểu về anh, một người tâm huyết và dành cho tài tử một tình yêu lớn… Những việc anh làm còn khẳng định một niềm tin là anh sẽ tiếp tục góp công sức nhiều hơn, để bảo tồn và phát huy ĐCTT ở địa phương.

VĨNH TRÀ