Khả năng năm 2019 mới Brexit

Mặc dù theo lộ trình Anh sẽ rời khỏi Liên minh châu Âu (Brexit) vào năm 2017, nhưng những diễn biến gần đây cho thấy khả năng Brexit có thể sẽ kéo dài đến năm 2019.

Anh rất khó có thể được hưởng quy chế đặc biệt với EU sau khi đã lựa chọn phương án Brexit (ảnh minh họa).

Thủ tướng Anh Theresa May cho biết  khả năng “kích hoạt” Điều 50 của Hiệp ước Lisbon nhằm bắt đầu quy trình đưa Anh ra khỏi EU vào đầu năm 2017. Tuy nhiên, Trung tâm tài chính London cho biết họ được các bộ trưởng cảnh báo riêng rằng việc kích hoạt Điều 50 có thể sẽ bị trì hoãn tới tận mùa thu năm 2017. Khó khăn lớn nhất của Anh khi tiến hành Brexit là thiếu nguồn nhân lực cần thiết để thực hiện lộ trình này. Thậm chí nội dung đàm phán cũng chưa được xây dựng cụ thể. Hiện Thủ tướng May đã thành lập một bộ riêng chuyên phụ trách các cuộc đàm phán Brexit, tuy nhiên vị Bộ trưởng đứng đầu cơ quan này David Davis cũng mới chỉ tuyển dụng được khoảng 50% số nhân viên cần thiết để giúp cơ quan này hoạt động theo kế hoạch. Một cơ quan mới thành lập khác là Bộ Ngoại thương do Bộ trưởng Liam Fox đứng đầu cũng đang gặp nhiều khó khăn trong việc tuyển mộ các chuyên gia về đàm phán bởi trên thực tế sau nhiều thập kỷ là thành viên của EU, mọi quá trình đàm phán đều do các chuyên gia của liên minh thực hiện nên hiện ở Anh có rất ít các chuyên gia đàm phán có kinh nghiệm. Ngoài ra, các cuộc bầu cử sắp diễn ra tại Pháp vào tháng 4 và tháng 5-2017 và tại Đức vào mùa thu 2017 cũng sẽ gây những cản trở nhất định đối với tiến độ đàm phán.

Trong một diễn biến liên quan, cả Anh và EU đều biết Brexit sẽ tác động không nhỏ đến kinh tế, xã hội chung, đặc biệt là giao thương trong khối EU. Theo đó, dự kiến, kinh tế Eurozone sẽ tăng trưởng trung bình 1,6% năm 2016, sau đó hạ xuống 1,4% năm 2017 và nhích lên 1,6% năm 2018. Trước đó, trong đợt thăm dò hồi tháng 4-2016, các chuyên gia dự báo ước tính kinh tế Eurozone có thể tăng trưởng 1,6% năm 2017 và 1,7% năm 2018. Giá tiêu dùng của Eurozone dự kiến tăng trung bình 0,3% năm 2016, 1,2% năm 2017 và 1,5% năm 2018. So với cuộc thăm dò trước đó, số liệu này giảm 0,1 điểm phần trăm trong cả hai năm 2017 và 2018.

Mới đây, hãng Deloitte đã tiến hành khảo sát 132 Giám đốc tài chính (CFOs) thuộc các tập đoàn tài chính - ngân hàng có giá trị vốn hóa lớn nhất được niêm yết trên Sàn giao dịch chứng khoán London thì đa số những người được hỏi tỏ ra bi quan về triển vọng của ngành tài chính - ngân hàng Anh thời kỳ hậu Brexit. Theo họ, Brexit sẽ khiến doanh thu và vốn đầu tư giảm đáng kể trong bối cảnh các doanh nghiệp thu hẹp kế hoạch thuê và tuyển dụng. Họ cho rằng thiệt hại do Brexit gây ra đối với nền kinh tế Anh cũng như thế giới sẽ nặng nề hơn “cú sốc” mang tên Lehman Brothers. Hồi tháng 9-2008, Lehman Brothers - tập đoàn chứng khoán và ngân hàng đầu tư lớn thứ 4 của Mỹ, đã tuyên bố phá sản với khoản nợ kỷ lục 613 tỉ USD, khiến cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu càng thêm trầm trọng.

Tại cuộc họp 3 bên bao gồm Thủ tướng Italia Matteo Renzi cùng hai người đồng cấp là Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Pháp Francois Hollande mới đây nhằm bàn về lộ trình Brexit nhưng cũng không đạt được kết quả như mong muốn. Bởi lẽ, hiện nay bản thân 3 nhà lãnh đạo cũng đang có những quan điểm khác nhau về vấn đề này. Thực tế, cuộc khủng hoảng kinh tế kéo dài suốt từ 2008 đến nay, cộng thêm khủng hoảng chính trị ở Ukraine, một trong các ứng cử viên từng hy vọng gia nhập EU, và khủng hoảng làn sóng người tị nạn từ Trung Đông, Bắc Phi vào châu Âu… khiến EU phải xem xét lại các ưu tiên chiến lược. Theo đó, sau sự kiện Brexit thì EU càng có xu hướng siết chặt hơn. Rất nhiều chính trị gia các nước châu Âu đã nói đến khả năng tạo ra các nhóm cốt lõi cho EU, tức là chia EU ra thành nhiều tốc độ phát triển phù hợp với tiềm lực và điều kiện của từng quốc gia. Việc siết chặt này cũng là một động thái nhằm ngăn chặn các ý đồ tách khỏi châu Âu giống như Brexit bởi đây là thời điểm mà châu Âu cần thể hiện sự cứng rắn và cương quyết nhất để bảo đảm sự toàn vẹn của Liên minh.

Từ thực tế khó khăn của Anh và cả EU nên Brexit chưa thể thực hiện theo lộ trình mà nhiều khả năng sẽ kéo dài đến năm 2019 hoặc xa hơn nữa Anh mới chính thức rời khỏi EU.

HN tổng hợp