Nhiều nước quan tâm tình hình Biển Đông

Biển Đông là một trong những nội dung được các tư lệnh không quân từ 18 quốc gia tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tập trung thảo luận trong 4 ngày hội nghị ở Hawaii, Mỹ.

Bốn tiêm kích F-35 và máy bay cảnh báo sớm E-2D Hawkeye dàn đội hình tại cuộc tập trận chung Mỹ - Philippines hồi tháng 4-2019. Ảnh: KHÔNG QUÂN MỸ

Hội nghị diễn ra từ ngày 3 đến 6-12 tại Căn cứ hỗn hợp Trân Châu Cảng - Hickam. Các nước tham gia bao gồm: Australia, Bangladesh, Brunei, Canada, Pháp, Ấn Độ, Indonesia, Nhật Bản, Malaysia, Mông Cổ, New Zealand, Philippines, Hàn Quốc, Singapore, Sri Lanka, Thái Lan, Mỹ và Việt Nam, đại diện cho hơn 1 triệu quân nhân không quân từ khắp nơi trong khu vực. Đây là sự kiện được tổ chức nhằm thảo luận cách thức phát triển một kiến trúc an ninh chung cho khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, từ đó tìm ra biện pháp giải quyết các thách thức xảy ra trên địa bàn khu vực nhưng có tầm ảnh hưởng trên toàn thế giới.

Chủ đề năm nay là “Khía cạnh cộng tác cho an ninh khu vực”, trong đó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở. Trong cuộc họp báo ngày 6-12, hai vị tướng Mỹ đã đề cập đến diễn biến ngày càng phức tạp tại khu vực, vốn được Bộ Quốc phòng Mỹ xem là mặt trận chủ lực. Tướng Brown xác nhận Biển Đông là chủ đề được thảo luận liên tục tại hội nghị. “Tất cả chúng tôi đều có cùng mối quan tâm là làm sao duy trì được an ninh ở Biển Đông và nghiên cứu các biện pháp để có thể phát hiện những hoạt động bất hợp pháp (đi ngược lại luật quốc tế) diễn ra tại đây. Đó là chủ đề quan trọng và tôi cho rằng đóng vai trò trung tâm cho mọi khía cạnh liên quan đến an ninh ở khu vực”, tướng Brown nhấn mạnh.

Trong khi đó, tướng Goldfein cho biết Mỹ sẽ tiếp tục triển khai các khí tài quân sự tới khu vực như tiêm kích tàng hình F-35 và máy bay quân sự đa nhiệm CV-22. Một khi các đồng minh Mỹ tiếp nhận thêm các máy bay hiện đại này, ông Brown cho rằng khả năng F-35 xuất hiện trong các hoạt động diễn tập tại Đông Nam Á sẽ gia tăng.

Còn tại Diễn đàn biển ASEAN (AMF) lần thứ 9 và Diễn đàn biển ASEAN mở rộng (EAMF) lần thứ 7 vừa kết thúc ở Đà Nẵng, nhiều đại biểu tham dự cũng đã bày tỏ quan ngại về những diễn biến phức tạp ở Biển Đông.

Hai diễn đàn này kéo dài từ ngày 5 tới chiều 6-12 với sự tham dự của hơn 90 đại biểu gồm quan chức chính phủ, nhà nghiên cứu đến từ 10 nước ASEAN, 8 nước đối tác đối thoại, Ban thư ký ASEAN và một số tổ chức quốc tế liên quan. Diễn đàn nhằm trao đổi sâu rộng về tình hình hợp tác và an ninh biển khu vực thời gian qua, đề xuất các biện pháp đẩy mạnh hơn nữa hợp tác trong lĩnh vực này.

Ghi nhận 12 cơ chế hợp tác biển của ASEAN và giữa ASEAN với đối tác có những hoạt động tích cực, đạt kết quả về an ninh, an toàn hàng hải, phát triển kinh tế biển cũng như bảo vệ môi trường, xử lý rác thải nhựa và chống đánh bắt cá trái phép, các đại biểu cũng thừa nhận khu vực đang đối mặt với nhiều nguy cơ, thách thức phức tạp.

Tại phiên thảo luận đặc biệt nhân kỷ niệm 25 năm Công ước LHQ về Luật Biển 1982 có hiệu lực, các đại biểu đều khẳng định tầm quan trọng của UNCLOS trong vai trò “Hiến pháp của Đại dương”, là nền tảng cho việc thiết lập trật tự pháp lý nhằm điều chỉnh mọi hoạt động trên biển của các quốc gia.

Định hướng thời gian tới, các đại biểu thống nhất cần củng cố vai trò của Diễn đàn biển ASEAN và Diễn đàn biển ASEAN mở rộng, nhất là trong việc chia sẻ thông tin và điều phối hoạt động hợp tác nhằm nâng cao hiệu quả và tránh chồng chéo, trùng lắp.

Tại các hội nghị, chủ trì diễn đàn, đoàn Việt Nam đã định hướng thảo luận đánh giá toàn diện tình hình hợp tác, đồng thời làm rõ những nguy cơ, thách thức và đề xuất kiến nghị, giải pháp. Dự kiến, khuyến nghị của diễn đàn sẽ được đệ trình lên Hội nghị Quan chức cao cấp ASEAN tổ chức vào giữa tháng 1-2020 tại Việt Nam.

NGUYỄN TẤN tổng hợp