Châu Phi đứng trước nguy cơ suy thoái kinh tế

Đại dịch Covid-19 bùng phát đã làm cho châu Phi vốn đã nghèo khó nay lại càng lâm vào cảnh khủng hoảng.

Theo báo cáo của Ủy ban Kinh tế về châu Phi của Liên Hiệp Quốc (UNECA), châu Phi đối mặt với cuộc suy thoái đầu tiên trong 25 năm, khi đại dịch Covid-19 khiến GDP thiệt hại ước tính 99 tỉ USD. Báo cáo cho rằng đại dịch Covid-19 cùng với những tác động của biến đổi khí hậu đến GDP sẽ gây ra mức thiệt hại hàng năm khoảng 3-5% GDP vào năm 2030 theo kịch bản hoạt động kinh tế diễn ra bình thường.

Nạn đói liên tục tăng cao và tiếp tục hoành hành tại châu Phi do đại dịch Covid-19.  Nguồn: TTXVN

Báo cáo hối thúc các quốc gia châu Phi nỗ lực hơn nữa trong việc hiện thực hóa các mục tiêu phát triển bền vững, đạt được các mục tiêu được đề ra theo Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu và các mục tiêu phát triển được đề ra trong Chương trình nghị sự phát triển 50 năm đến năm 2063 của châu lục đen này. Phó Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc (LHQ) và Thư ký chấp hành UNECA Vera Songwe, để giảm bớt rủi ro đối với người dân và các cộng đồng sau các thảm họa và các cú sốc trong tương lai, châu Phi sẽ cần nhanh chóng triển khai các gói hỗ trợ tài chính, đầu tư vào cơ sở hạ tầng bền vững và kích thích tài khóa để thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang một nền kinh tế xanh.

Trong báo cáo gần đây tại Hội nghị LHQ về Thương mại và Phát triển (UNCTAD) có tiêu đề “Đánh giá tác động của đại dịch Covid-19 đến sự phát triển kinh tế của châu Phi”, LHQ dự báo đại dịch Covid-19 sẽ khiến các nền kinh tế trong khu vực giảm khoảng 1,4%, với các nền kinh tế nhỏ có nguy cơ giảm tới 7,8%.

Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ, tính đến thời điểm hiện tại, châu Phi ghi nhận 104.031 cas tử vong do Covid-19 trong số hơn 3,9 triệu cas mắc trên tổng dân số 1,2 tỉ người tại châu lục này. Tuy nhiên, số cas tử vong đang tăng nhanh trong bối cảnh số cas nhập viện ngày càng nhiều trong làn sóng dịch bệnh thứ hai. Giới chuyên môn cho rằng, số cas nhiễm Covid-19 ở châu Phi có thể cao gấp nhiều lần con số báo cáo. Bởi lẽ, tỷ lệ được xét nghiệm Covid-19 ở châu lục này rất thấp do thiếu thốn nhân lực và trang thiết bị y tế. 

Trong một động thái liên quan, nhiều tổ chức quốc tế và các quốc gia liên quan đã có những động thái tài trợ vắc-xin ngừa Covid-19 cho các nước nghèo châu Phi. Mới đây, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vừa chuyển giao lô hàng đầu tiên với 3,94 triệu liều vắc-xin Covid-19 trong 16 triệu liều vắc-xin AstraZeneca/Oxford miễn phí cho ba quốc gia châu Phi gồm Nigeria, Angola và Cộng hòa dân chủ Congo đã lần lượt nhận được những lô vắc-xin này.

Cùng ngày, nhiều quốc gia châu Phi khác cũng nhận được vắc-xin ngừa Covid-19 từ sáng kiến COVAX. Theo WHO, khoảng 237 triệu liều vắc-xin ngừa Covid-19, sẽ được giao tới 142 quốc gia vào cuối tháng 5 tới.  Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus đã kêu gọi cùng hành động để cung cấp vắc-xin cho tất cả các quốc gia trong 100 ngày đầu tiên của năm 2021. Đây là một trong những mục tiêu đã công bố theo sáng kiến COVAX, nhằm cung cấp 2 tỉ liều vắc-xin còn lại vào cuối năm nay.

Mới đây, Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết, WB sẵn sàng tài trợ khẩn cấp để giúp khoảng 30 nước châu Phi tiếp cận được vắc-xin ngừa Covid-19, trong bối cảnh châu lục đen đang nỗ lực đảm bảo có được vắc-xin và bắt đầu tiến hành tiêm chủng cho các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương. WB cho biết các dự án tài trợ đã được chuẩn bị ở các nước châu Phi, trong đó có Cộng hòa Dân chủ Congo, Ethiopia, Niger, Mozambique, Tunisia, Eswatini, Rwanda và Senegal. Tuy nhiên, WB không tiết lộ số tiền tài trợ trong các cuộc thảo luận. Tháng trước, WB đã thông qua khoản tài trợ 5 triệu USD từ Hiệp hội Phát triển Quốc tế để cung cấp vắc-xin ngừa Covid-19 cho Cape Verde. Theo người phát ngôn WB, đây là hoạt động được WB tài trợ đầu tiên ở châu Phi nhằm hỗ trợ chương trình tiêm phòng cũng như giúp mua và phân phối vắc-xin ở những quốc gia này.

Việc hỗ trợ kịp thời vắc-xin ngừa Covid-19 sẽ góp phần tích cực để các quốc gia châu Phi dập dịch. Tuy nhiên, nguy cơ suy thoái kinh tế do tác động từ đại dịch Covid-19 gây ra vẫn chực chờ châu lục đen này bởi nghèo khó đã tồn tại từ lâu ở nhiều quốc gia châu Phi.

HN tổng hợp